________________
૧૦૭
અભ્યાસમાંથી કેટલાંક સૂત્રે બેલાવીને તેમના અભ્યાસની ચકાસણી કરવી જોઈએ. તેમજ સામાયિક, પ્રતિકમણ, ચૈત્યવંદન આદિ ધર્મક્રિયાઓની પણ ચકાસણી કરવી જોઈએ. એવી રીતે ચકાસણી કરતાં જે બાળકો અટક્યા વિના શુદ્ધ ઉચ્ચાર પૂર્વક, જે જે પૂછવામાં આવે તે બધું બાલી જતાં હોય, અને તેમનું વર્તન વિનયી હોય તો પ્રસન્ન થઈને પિતાના ખીસામાંથી પાંચ-દશ રૂપિયા કાઢીને તેમને ઈનામ તરીકે આપી દેવા જોઈએ, તેથી તેમને ઘણું પ્રોત્સાહન મળી શકે. આમ કરવાથી ભણવામાં આળસ કરનારા બીજા બાળકોને પણ ભણવાનું મન થાય છે. ભણનાર ભણાવનારને જ્ઞાનની વૃદ્ધિ માટે જે કોઈ સગવડની જરૂર હોય તે વાજબી રીતે પૂરી પાડવી જાઈએ અને અગવડ હોય તે દૂર કરવી જોઈએ.
કેટલીક જગ્યાએ એવું પણ જોવામાં આવે છે કે પાઠશાળામાં બાળકોની સંખ્યા ૧૦૦ થી ૧૨૫ ની હોય, તેમને ભણાવનાર શિક્ષક એક જ હોય અને તેણે એક જ કલાકમાં બધાને પાઠ આપવા લેવાનો હોય, ત્યારે એક કલાકના મર્યાદિત સમયમાં એક જ શિક્ષક દ્વારા તે કોઈ રેતે શક્ય બની શકતું નથી. આમ બનતું હોય
ત્યાં કાર્યવાહક માટે સમયની કે શિક્ષકની વૃદ્ધિ કરવાનું કાર્ય અનિવાર્ય થઈ પડે છે. જે આમ ન કરવામાં આવે તો બાળકોના અભ્યાસમાં ખામી રહેવાને સંભવ રહે છે. માટે આ એક મહત્ત્વની વાત ઉપર પણ કાર્યવાહકોએ ખાસ ધ્યાન આપવું જોઈએ.
