________________
દાન. પ્રકરણ ૪
रागं च दासं च तहेव माहं, उद्धतुकामेण सम्ल जालें । जे जे उवायापडि-वज्जियत्वा, तेक्तिइस्सामिअहाणु पुन्वी ॥ .
અર્થાતું રાગદ્વેષ તથા મેહની જાળમાં ચેતનના મૂળગુણો દબાયેલા હોય છે અને જડમૂળથી ઉખાડવાની ઈચ્છાથી જે જે ઉપાયો બતાવ્યા છે તે જ અનુક્રમથી કહું છું. આ જ્ઞાનીઓનો ઉત્તમમાં ઉત્તમ સિદ્ધાંત છે.
આત્મગુણના ઈચ્છુકને જ્યારે ઉપરોકત જ્ઞાનદાન મળે છે ત્યારે તે નિર્ભય થઈ જાય છે અને તે થોડા જ સમય બાદ પરમાત્માસિદ્ધ-બુદ્ધ-મુકત થઈ જાય છે. આ હેતુને ધ્યાનમાં રાખીને સ્વા૨ાનુપ્રાર્થષિનેતેિ રૂતિ વાનમ્” એમ કહેવાએલ છે.
એથી ઉપદેશ લેવાવાળાઓનું હિત થયું, અજ્ઞાનને નાશ અને આત્માને પરમ વિકાસ થયો. ઉપદેશકને પણ અનંતાનંત કર્મનિર્જરા થાય છે એ જ તેમનો હિત અનુગ્રહ છે.
જ્ઞાનેચ્છને જ્યારે મૂળ તત્વ મળે છે ત્યારે તે આ નિશ્ચિતરૂપથી નિર્ભય થઈ જાય છે. તેઓ કાયાને અને માયાને સર્વત્ર સર્વદા અનિત્ય, અશાશ્વત જ માને છે.
નિત્ય અને શાશ્વત તો આત્મા અને આત્માના ગુણને જ માને છે. હરઘડીએ તેમનું એ જ રટણ રહે છે: “ઇસ મટે સેવા માટે !” આના પરિબળથી તે પિતાનું આ અટલ જીવનસૂત્ર બનાવી લે છે : “ નવી માસથવ વિકqનુર” માંધા દેહમાં જીવવાની આશાથી અને અને દ્રવ્ય દશ પ્રાણના પરિવર્તન રૂપ મૃત્યુથી જરા પણ ભય નહિ હોવાથી સર્વદા નિર્ભય રહે છે.
ઠાણુગ સૂત્રના દશમા સ્થાનમાં દસ પ્રકારના દાનોનું કથન છે. તેમાંથી આઠમા દાનને ધર્મદાન જ કહેલ છે. તેમાં અભયદાન અને સુપાત્રદાનનો પણ સમાવેશ થાય છે. આથી પણ પ્રતીતિ
