________________
૩૬
દાન અને શીળ
મનની વૃત્તિ અથવા ભાવના પ્રમાણે દાનના જૂદા જૂદા પ્રકાર પડી જાય છે. તેને આપણે મુખ્યત્વે ત્રણ ભાગમાં વહેંચી શકીએ.
( ૧ ) સાંસારિક ભાવનાવળા દાન.
( ૨ ) ધ્યાભાવવાળા દાન.
( ૩ ) નિસ્પૃહભાવનાવાળા દાન.
આ ત્રણે ભાવનાના દાનને આપણે જૂદા જૂદા પ્રકારમાં વહેંચી શકીએ છીએ. આ ત્રણે જાતના દાનને નીચે પ્રમાણેના પેટાવિભાગમાં વહેંચી શકાય છે.
૧. સાંસારિક ભાવવાળા
દ્વાન—
( ૧ ) કીર્તિદાન. ( ૨ ) લૌકિકદાન. ( ૩ ) ઉચિતદાન.
૩. નિ:સ્પૃહભાવવાળા
દાન—
૨. યા ભાવવાળા
( ૧ ) અભયદાન. ( ૨ ) ધર્મદાન
-1913
૪. પાત્રાનુસાર
દાન
( ૧) સુપાત્રદાન.
(૨) કુપાત્રદાન. (૩) અપાત્રદાન.
આ પ્રમાણે ભાવના અનુસાર દાનના દશ પ્રકાર થાય છે. સૂત્ર પ્રમાણે યાના દેશ પ્રકાર
( ૧ ) અનુક ંપાદાન. ( જીવદયા )
( ૨ ) જ્ઞાનદાન.
આ
સ્થાનાંગ સૂત્રમાં દાનના દા ભેદ બતાવ્યા છે તે પ્રણાણે છે—
(૧) અનુકંપાદાન ખીજાને દુ:ખી અનાથ કે પીડિત અનુક ંપાથી, દયાથી કે કૃપાથી દેવાતુ દાન.
જોઈ તે
