________________
૨8
આશંસા નિયાણ વિના તપ કરવાને, તે તપની પાછળ જીવે કોઈને કોઈ આશા રાખી. તેથી જ ત૫ ધર્મનાં સેવનની સફળતા પ્રાપ્ત ન થઈ
તપસ્વીએ કેઈપણ પ્રકારની આશંસા, દ્રવ્યલાભની, કીતિની માન-પ્રતિષ્ઠાની, દિગલિક વિષયોની આશંસા ન રખાય. કારણ આશંસા કરવાથી તપનાં ફળની મર્યાદા બદલાઈ જાય છે. તપસ્વીએ તપાચરણ કરતી વેળાએ નિયાણુને પણ પ્રયત્નપૂર્વક ત્યાગ કર જોઈએ. પરભવમાં દેવ ઈન્દ્ર ચક્રવતિ વાસુદેવ. વિ.ની પદવી વાંછવી તે નિયાણું કહેવાય. નિયાણું કરવાથી જીવ નિયાણ મુજબનાં જ ફળ મેળવે છે પરંતુ તપધમનાં વાસ્તવિક ફળને મેળવી શક્તો નથી. દ્રૌપદીનાં જીવે સુકુમાલિકાનાં ભવે તપે ધર્મનું ઉત્કટ આરાધન કર્યું હતું. પરંતુ ગુરૂ આજ્ઞા વિરૂદ્ધ જ સ્મશાનમાં આતાપના લેવા ગઈ તેથી એવાં નિમિત્તો ઉપર તેની દષ્ટિ ગઈ જેથી તેને પિતાને એવી ઈચ્છા થઈ આવી જેથી દ્રૌપદીનાં ભાવમાં પાંચ ભર્તારની પ્રાપ્તિ થઈ.
તપથના નિયા
કરે તથા નથી.
બ્રહ્મદત્ત ચક્રવતીનાં જીવે પોતાના પૂર્વભવમાં મુનિપણમાં માસક્ષમણુનાં પારણે માસક્ષમણ જેવી ઉત્કૃષ્ટ તપશ્ચર્યા કરી હતી. પરંતુ અંતસમયે સનતકુમાર ચવર્તિના સ્ત્રીરતનનાં વાળને સ્પર્શ થવા માત્રથી તેનું મન ચલિત થવાથી તે જીવે નિયાણાને આશ્રય લીધો. તપનાં ફળસ્વરૂપ નિયાણ મુજબ ફળ તે મળ્યું. ચક્રવતિપણું-સીરનની.
