________________
૧૧૦
મરવાના નથી. નિર્જરા કરો અને ખપાવે તેમાં પુરૂષાર્થ જોઈશે. કર્મને જડ કહેવાથી તે ઉખડી જવાની નથી. જડ જડ કહેવાથી તેની જડ નીકળવાની નથી. કર્મ શું કરે છે?” એ તો કંઈ સવાલ છે? તમે એના ભુક્કા ન કાઢે તે એ તમારા ભુક્કા કાઢી નાખે. પુદય હેય અને શાતાકાળ હોય તો અસર ન દેખાય. કેન્સરથી રીબાતા દરદીને પુછજે, “કમ શું કરે ?” અશાતાને કાળ હોય ત્યારે કમની કેવી અસર છે તે ખબર પડે.
યથાર્થ યથાપ્રવૃત્તિકરણ:
સીત્તેર કોટા કોટીમાંથી ઓગણસીનોર જેમ કુદરતી રીતે વગર પુરુષાર્થે ખપે તેમ બાકીના ન ખપે. બાકીના ખપાવવા માટે તે ઉગ્ર પુરુષાર્થ કરવા પડે, ઉગ્ર ઉપસર્ગો સહવા પડે. ઘેર તપ તપવા પડે. અંતઃ કટાકટ તોડવા તો ભારે ન્યૂડરચના કરવી પડે. વાતો કરવાથી કર્મો ખપી જતા નથી. યથાપ્રવૃત્તિકરણ આવ્યું એટલે કર્મો સાણસામાં લઈ શકાય તે રીતે ગોઠવાયેલા છે. ચોગ્ય પુરુષાર્થ કરે તો તેને ગળચીથી પકડી શકાય તેમ છે. આત્માને ભાર એ છે થયો છે એટલે શુભ અથવસાય આવે અને સત્સંગ, કરે, સદગુરૂની વાણી સાંભળે, અને અંતર આત્માની નિર્મળતા થાય ત્યારે યથાર્થ યથા પ્રવૃત્તિકરણ થયું કહેવાય. તેમ પૂ. આચાર્ય હરિભદ્રસૂરિ યોગદ્રષ્ટિમાં કહે છે.
