________________
૬૪. પ્રતિક્રમણ હેતુગર્ભિત સ્વાધ્યાયઢાળ-૭ ગાથા-૬, ૭થી ૯
વળી, અતિચારોનું આલોચન પહેલાં કરવામાં આવે તો આલોચન કરવા માટે જ્યારે સર્વ સાધુઓ ગુરુ પાસે જઈને આચાર્યને વંદન કરે ત્યારે કોઈ નિદ્રાધીન સાધુ વંદન કર્યા વગર બેસી રહ્યા હોય તોપણ તે સાધુ કોઈને દેખાય નહિ. જેથી તે સાધુને અંધકારમાં વંદન નહીં કરવાના દોષો લાગે. આવા દોષોના પરિહાર માટે સાધુઓ પ્રથમ ત્રણ કાયોત્સર્ગ કરે છે, જેથી થોડું અજવાળું થતાં સર્વ સાધુઓ એકબીજાને જોઈ શકે ત્યારપછી બધા સાધુ ગુરુ ભગવંત પાસે આવીને શેષ પ્રતિક્રમણની વિધિ ગુરુ પાસે કરે છે. અને કંઈક અજવાળું થયેલ હોવાથી કોઈ સાધુ નિદ્રાને કારણે ગુરુને વંદન કરતા ન હોય તો અન્ય સાધુઓ તેઓને જાગૃત કરે છે. આવા અવતરણિકા -
પૂર્વગાથામાં કહ્યું કે કાઉસ્સગ સુધી રાઈ, પ્રતિક્રમણમાં દેવસિય પ્રતિક્રમણ જેવી વિધિ છે. તેથી હવે તે વિધિ પછી કરાતા કાઉસ્સગ્નમાં સાધુ કે શ્રાવક શું ચિંતવન કરે છે તે બતાવે છે – ગાથા :
ઈહાં વીર છમાસી તપ ચિંતવે, હે જીવ! તું કરી શકે તેહ રે; ન શકું એ ગાઈ ઈગુણતિસતાં, પંચ માસાદિ પણ જેહ રે. ચતુર૦ ૭. એક માસ જાવ તેર ઊણડો, પછે ચઉતિસ માંહિ હાણી રે; જાવ ચઉથ આંબિલ-પોરિસિં, નમુક્કારસી યોગ જાણી રે. ચતુર૦ ૮ શક્તિ તાંઈ ચિત્ત ધરી પારીએ, મુહપત્તિ વંદન પચ્ચખાણ રે; ઈચ્છામો અણુસડિં' કહી તિગ થઈ, થય-ચિઈવંદણ સુહજાણ રે. ચતુર ૯
