________________
[ ૨૦ ]
તાત્ત્વિક લેખમ’ગ્રહ
લેશે, કે જેને પછી લેવા ભારે થઈ પડશે. તેના હાથમાંથી લેવા ખળાત્કાર કરીશું તે ઘણું જ દુઃખ મનાવી રૂદનદ્વારા ન આપવાની ભાવના વ્યકત કરશે. લાખના લાભ સાંભળી કંગાળ માનવી પ્રપુલ્લિત મનવાળા થઈને હર્ષ મનાવે છે તેટલા જ પુત્રજન્મ સાંભળીને ભાગ્યે જ મનાવશે. માનવીને એક જ ક્ષણે ધર્મપ્રાપ્તિ તથા ધનપ્રાપ્તિમાંથી એક જ વસ્તુની પ્રાપ્તિ થતી હાયતા પ્રાયઃ ધર્મની પ્રાપ્તિ જતી કરીને ધનપ્રાપ્તિ સ્વીકારશે.
હ
જગતને ઉદ્યમી બનાવવા સૂર્ય જ્યારે ઉદયાચળ પર આવે છે ત્યારે માનવી જીવન જાળવવાનું કાર્ય જલદીથી સમેટી લઇને ધનપ્રાપ્તિના વ્યવસાય તરફ વળે છે, કારણ કે જગતને વિશ્રાંતિ આપવા સૂર્ય જ્યારે અસ્તાચળની એથમાં ચાલ્યું જાય છે ત્યારે મળે, ન મળે, થાડુ મળે અથવા વધુ મળે તે પણ અસંતોષને લઇને ધનના જ સ્મરણમાં સૂઈ ગયેલા માનવ–જગતને ઉઠતાંવેંત જ તૃષ્ણા ધનપ્રાપ્તિના ક્ષેત્ર તરફ ઘસડી જાય છે. ધર્મથી ધર્મ મળે છે એવી શ્રદ્ધાવાળા પણ ધનના જ ધ્યાનમાં પ્રભુની સેવા તથા જાપ શીઘ્રતાથી પતાવી દ્રુઈને ધન મેળવવાના ક્ષેત્રમાં દોડી જાય છે.
માનવીને જીવન તથા ધન અને મળે છે છતાં જીવન કરતાં પણ ધનની મહત્ત્વતા વધુ ગણે છે. જેને પ્રયત્ન કરવા છતાં પણ ધન મળતું નથી તે પેાતાના જીવનને નિરર્થક માની તેને ત્યાગવાની ચાહના કરે છે. નિર્ધનને કદાચ ધર્મ ધન મળતું હાય તા પણ તે તેને રુચતું નથી. અને જીવનમાં ધનના અભાવે નિરસતાના અનુભવ કરે છે, ધનવાનાને જોઇને નિરંતર
