________________
(૪૪) દયાધર્મ અને દાનનું વિવેચન, ગુણ પ્રગટ થાય છે. પરંતુ અરે ભેળા પ્રાણીઓ! એમ ૫ ણ નથી જાણતા કે મેક્ષને બદલે મોક્ષ એટલે કર્મ કરીને કાંધ વધી જવાનું છે, માટે તેને વખત આવશે તે વખતે તેને અનુભવ થશે એમ ખાતરી છે વળી કહેવાનું જે નિર્મળ જ્ઞાનથી નિર્મળ બુદ્ધિ વાપરીને સર્વ પ્રાણીઓનું રક્ષણ કરવું એવા વખતની આરંભ કરનારની તરફમાં મોટી ખામી રહેલી છે. કારણ જે પુર્વજન્મના બાંધેલા અંતરાય કર્મની પ્રબળતાનેલીધે આવમાને ત્યાં ગ અને સંવર માર્ગનું આચરણ તે ક્યાંથી બને!!!
કેટલાએક મતિ ભ્રમનાવાળા એમ બેલે છે જે અમે ધર્મકાર્ય કરતાં આરંભ કરીએ છીએ તે બીજાઓને હિંસારૂપ દેખાય છે. પણ અમને તે હિંસા લાગે જ નહીં. એવું બેલનારાના વચન ઊપર જ્ઞાની પુરૂષે આશ્ચર્ય પામે છે કે અહહા!!! કેવું અજાણતા પામું !!! હવે ધર્મના અભિલાવીએને કહેવાનું એટલું જ કે આ જનઆત્મિક ધર્મમાતે વિતરાગ દેવે આઘ, મધ્ય ને અંતે દયારૂપ બેધનેજ પ્રવાહ ચલાવેલો છે એ સુર્લભ બધી જનેએ નિ:શંકપણે સમજવું, પણ અન્ય ધર્મના શાસ્ત્રોમાં પણ સત્યતાનાં વા રહેલા છે, કારણ કે તેઓ જીવાદિક પદાર્થોના અજાણ છતાં દયાની દઢતા બતાવે છે, તે વિષે સોમસુંદરને
कृपानदीमहातिरेसर्वेधर्मतृणान्कुराः तच्छोषेशोषमायांतितध्वरध्वौद्धिमान्युयुः।।
