________________
( ૩૦ ) તુરતજ મેહરાજએ બારમા અજ્ઞાન કાઠીયાને કર્યો. અને જ્ઞાન કાઠીયાએ પ્રવેશ કર્યો કે તુરતજ ચેતનાનો ફેરફાર થઈ ગયે. આત્મા ધર્મ શ્રવણ કરતાં પરવશ થઈ ગયે. કાંઈ સમજી શકો નહી. એટલે મુંઝાઈને ઉઠી જવા માંડ્યું. અજ્ઞાનનું જ્યારે જ્યારે બળ થાય છે ત્યારે ત્યારે આત્મા ભાન ભૂલી જાય છે, કૃત્યાકૃત્યની સૂજ પડતી નથી, શાસ્ત્રની વાત સમજાતી નથી, સંસાર આસક્તિ વધે છે, વિનાશી પદાર્થો ઉપર મેહ વધે છે અને જ્યારે તે પદાર્થોને વિનાશ થાય છે ત્યારે શોકગ્રસ્ત થઈ માથું છાતી વિગેરે કૂટે છે. અજ્ઞાનતાને વિલાસ વર્ણવતાં પાર આવે તેવું નથી. તે પણ શાસ્ત્રકાર આ એક લેકથી કેટલું બધું સમજાવે છે –
यो ध्रुवाणि परित्यज्य, अध्रुवं परिषेवते ।
ध्रुवाणि तस्य नस्यन्ति, अध्रुवं नष्टमेव च ॥ અર્થ-જે માણસ જિનેશ્વરેને દેખાડેલો સત્ય (આત્મિક) ધર્મ એટલે આત્માને સદ્ગતિ આપનાર દાન, શિયળ, તપ, શુભ ભાવના, સામાયિક, પ્રતિકમણ, પિષધ, જિનપૂજાદિ વિગેરે કિયાને ત્યાગ કરી અધર્મ એટલે મિથ્યાધર્મને સેવે અર્થાત્ જિનવચને પ્રમાણે ન કરતાં ઉલટો ચાલે. હિંસાદિ દુર્ગતિમાં ઘસડી જાય તેવા કાર્યો કરે, ન ખાવાના પદાર્થો ખાય રાત્રિભૂજન કરે. એકંદર મજશેખ કરે, મન માને તે વસ્તુએનું ભક્ષણ કરવું, તેજ ધર્મ માની તેનું જ સેવન કર્યો કરે, તે તેવા આચરણવડે સત્ય ધર્મથી તે ભ્રષ્ટ થયો ને અસત્ય-મિથ્યાધર્મનું સેવન કરવાથી જ્યારે તે માણસ મરણ પામશે ત્યારે દુર્ગતિમાં ચાલ્યો જશે એટલે ઉભય ધર્મથી ભ્રષ્ટ થઈ સંસારચકમાં ભ્રમણ કરવું પડશે. આ
