________________
માટે વિચારી દેહથી હિત આત્મનું કરજે સદા, “ભક્તિ” કરી ભવજળ તરો હર ભવભ્રમણની આપદા. ૪. કદાચ પુણ્યના ગે માનવ જીદગી મળી. પરંતુ અનાર્ય દેશમાં ઉત્પન્ન થયે તે શું થવાનું? અનાર્ય દેશમાં ઉત્પન્ન થયેલા જીવને ધર્મનું આરાધન કરવાની સામગ્રીના અભાવથી અઘર જીવહિંસાદિ પાપકર્મના જોરથી ઠેઠ સાતમી નરકે જવું પડે છે. જુઓ ! શાંત સુધારસમાં ઉપાધ્યાયજી વિનયવિજયજી મહારાજ શું બતાવે છે – लब्ध इह नरभवोऽनार्यदेशेषु यः, स भवति प्रत्युतानर्थकारी । जीवहिंसादिपापाश्रवव्यसनिनां, माघवत्यादिमार्गानुसारी ॥
बुध्यता बुध्यतां बोधिरतिदुर्लभा,
जलधिजलपतितसुररत्नयुक्या । અર્થ–“મનુષ્ય ભવ પામ્યા છતાં અનાર્ય દેશમાં ઉત્પન્ન થયો. ત્યાં રહેલ જીવો હિંસાદિ પાપ આશ્રવના વ્યસની થઈને માઘવતી નામની સાતમી નરકના માર્ગને અનુસરનારા થાય છે. જેથી અનાર્ય દેશમાં પામેલો મનુષ્ય જન્મ ઉલટ અનર્થકારી થઈ પડે છે. માટે બંધ પામે, બોધ પામે. સમુદ્રના જળમાં પડી ગયેલ ચિંતામણિ રત્નની માફક બધિરત્ન કેતાં સમ્યકત્વ રત્ન પામવું બહુ દુર્લભ છે.” આ પ્રમાણે થવાથી મનુષ્યભવ મળ્યા છતાં કાંઈ કામમાં આવ્યો નહી ને ઉલટો અનર્થકારી થઈ પડ્યો. જેમકે દુધપાક અથવા તેથી પણ મધુર ભજન તૈયાર થયું હોય, તે ભેજન સ્વાદ લેનારને આનંદદાયક હોય છે, છતાં જે કદાચ તેમાં લેશમાત્ર ઝેર પડયું હોય તો તે સ્વાદિષ્ટ ભજન હોવા છતાં કાંઈ કામ-આવતું નથી. ને તે ઉત્તમ ભેજનને પણ ફેંકી દેવું પડે છે, તેવી જ રીતે માનવ
