________________
મનખો દેહ બહુ પુણ્ય મળ્યો છે. તો એનાથી નવી કમાણી થાય તો હજી બહુ વાંધો નહીં પણ ગત જનમની કમાણીને ધૂળધાણી તો ન જ કરતો.
એ નોંધારી નારી તો રડતા બાળકને તેડીને ચાલતી થઈ ગઈ. પણ નામદેવના અંતરમાં જોગેલાં વલોપાતના વલોણાં વધુ જોરથી ઘમ્મરઘમ્મર ઘૂમવા લાગ્યા. શાંત મંદિરમાં એ ફરીથી એકાગ્રતાની તૂટતી ધારને સાંધવા બેઠો. પણ એનું અશાંત-અંતર મનના મહેલમાં એવો તેફાની તરખાટ મચાવી રહ્યું હતું કે, એકાગ્રતાનો એ એકતારો રોજના લય ન જ છેડી શક્યો. પ્રતિજ્ઞાનો પંથ વેરણછેરણ થતા નામદેવ ઉભો થઈ ગયો. એનું અંતર હવે લોહીના ખાબોચીયાને છાંડીને, લાગણીશીલતાના વિશાળ ગગનમાં પ્રેમના પારેવા રૂપે ઉડવા ફફડી રહ્યું હતું. એના અંતરમાં જાગેલું વિચારોનું વેગીલું વાવાઝોડું, વેદનાના વાદળોને ખેંચી લાવ્યું હતું. એની વેદના કણસી રહી હતી :
“રે ! ચિત્તની મારી આ લોહિયાળ ચાદરને ધોઈ શકે, એવું કોઈ પાણી પૃથ્વીના આ પટ પર વહેતું હશે ખરું ? મેં કેટલાયની અગિયારમાં પ્રાણ સમી લક્ષ્મીની લોહિયાળ-લૂંટ ચલાવી ! સૌભાગ્યના સોહાગોને મેં વૈધવ્યની વિષ-પ્યાલી પીવડાવી ! કેટલાંય પુત્રોને સમશેરોએ નબાપા બનાવ્યા ! આ બધા પાપોના અનંતતંતનો અંત આણતા, સંત થવા સિવાય કોઈ માર્ગ નજરે ચડતો નથી ! ભલું થજો મારી એ માનું કે, જેણે મને “પ્રભુ-ધ્યાનનો આ એક નાનકડો નિયમ અપાવ્યો. આ નિયમ જ આજે સંન્યાસની સોહામણી-સૃષ્ટિના સમણાં દેખાડી રહ્યો છે. વાલિયો ભીલ જો વાલ્મિકી ઋષિ બની શકે : અને કામાંધ બિલ્વમંડળ જો રામાંધ સંત સુરદાસનું જીવન જીવી શકે તો પછી નામથી દેવ આ “નામદેવ' કામથી પણ દેવ ન બની શકે શું? બસ, તો શેતાનના આ જીવનને હવે સો સો સલામ ! સંતનું જીવન એ જ
- સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૫
રસધાર : ભાગ-૫
