________________
નીડર વ્યક્તિત્વ અને વફ્તત્વ
મુખમાંથી મુલાયમ અને મધમીઠું માખણ ઝરતું હોય, હાથ દ્વારા સુંદર શબ્દોના સાથિયા રચાતા હોય અને જેના કાળજે ખુશામતનો ખજાનો અભરે ભર્યો હોય, એવા કવિઓનો ક્યારેય દુકાળ જોવા મળતો નથી. આથી વિપરીત જેનું મુખ સત્યના સ્રોત સમું હોય, જેના હાથ હકીકતને જ સાથ આપતા હોય તેમજ ખુશામતની ખિદમતગારી જેના માટે સ્વપ્નય સંભવિત ન હોય, એવા કવિઓનો ક્યારેય સુકાળ જોવા મળતો નથી. હિન્દી ભાષામાં અનોખા ઊપસી આવતા કવિ “નિરાલા” ખરેખર નામની જેમ કામથીય નિરાળા હતા. કવિ તરીકેની કીર્તિ એમને જેટલા પ્રમાણમાં વરી હતી, એથીય વધુ તો નીડર-સાચાબોલા કવિ તરીકેની નામના એમને વરી હતી. એમનું કવિત્વ વધુ પ્રખ્યાત હતું કે સત્ય-વસ્તૃત્વ? એ કહેવું મુશ્કેલ હતું.
નિરાળાજીનું નામ પડતું, ત્યાં એમનું ગીતગાન સાંભળવા જનમેદની ઊમટી પડતી. એઓ સભામાં હાજર હોય, ત્યાં અયોગ્યની આરતી કોઈ ઉતારી શકતું નહિ. અયોગ્યને યોગ્ય પદ મળે, એ જેમ કવિને
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૫
