________________
ઉઘાડા રાખીને સાંભળી લો કે, આજના દિવસે ઓગડ યાત્રાબંધી જાહેર કરાઈ છે. અને આ આદેશનું પાલન કરવા પ્રત્યેક પ્રજાજન બંધાયેલો છે !
ભીમસિંહજી એક પગારદારના આવા વેણને સહી લે, તો એમનું ક્ષાત્રતેજ કલંકિત બને ! એમણે વળતી જ પળે જવાંમર્દીભર્યો જવાબ આપ્યો : કંપની સરકારને આવા આદેશો ફાડવાનો પરવાનો કોણે આપ્યો ? આ મેળો કંઈ દેશદ્રોહ કે રાજ્ય દ્રોહનું કાવત્રુ ઘડવા એકઠાં થનારા મેલા-મુત્સદીઓ માટે કાવાદાવા ખેલવાનો અખોડો નથી કે, સરકાર એની પર પ્રતિબંધ મૂકેઆ તો ઓગડના આંગણે એકઠો થતો ધાર્મિક-મેળો છે. આવા મેળાને કાયદાની એક કલમે બંધ કરી દેવાનું સ્વપ્ર સરકાર સેવતી હોય, તો એ થાપ ખાય છે ! જે મેળાનું મંડાણ વર્ષોથી અવિરત થતું જ રહ્યું છે. જેની આસ્થા-ભાવના પ્રજાના માનસમાં ખૂબ ઉંડી ઉતરેલી છે, એને ઉખેડવાનો વાયદો સરકારને ભલે આ કાયદો આપતો હોય, પણ અમે તો એને પાળવા હરગીઝ બંધાયેલા નથી !
ગોરા સિપાઈને થયું કે, આ તો કોઈ માથાભારે માણસ લાગે છે ! પોતાના માણસો પાસેથી ભીમસિંહજી તરીકે એને ઓળખી જઈને સિપાઈ જરા નરક પડ્યો. આ લાંબીલચ વાતનો જવાબ ટૂંકમાં જ આપતા એણે કહ્યું : આ બધું અમે તો કંઈ જ ન જાણીએ. અમે તો ચિઠ્ઠીના ચાકર ! અમે તો નાણું મળે એના નોકર ! અમારી પાસે બીજી તો કોઈ સત્તા નથી. આ કાયદો અમારા હાથમાં છે. અને એનું પાલન કરાવવા અમે બંધાયેલા છીએ ! - સિપાઈ નરમ થયો. એટલે ભીમસિંહજી વધુ ગરમ થતા બોલ્યા : આ બધાના જવાબ તમારી પાસે ન હોય, તો જેની પાસે હોય, એને અહીં અબઘડી જ હાજર કરો. ન્યાયી આદેશનું અક્ષરશઃ પાલન કરવા ૧૦૬ -- ~
~ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૫
