________________
ગોશાળા તો રાજ્ય તરફથી થઈ જ જશે. પણ આમાં આપે આપના માટે તો કંઈ જ માંગ્યું ન ગણાય. માટે હવે પછી પણ આશ્રમને લગતી કોઈ આવશ્યકતા ઊભી થાય, તો મને જરૂર યાદ કરશો. શિકારના શોખીન એવા મને આપે જ અહિંસા ધર્મનો પૂજારી બનાવ્યો, એનો જ આ પ્રભાવ છે કે, જૂનાગઢની પ્રજાની સેવા કરવાની તક મને અણધારી જ મળવા પામી.
રાજ્યાભિષેકના કાર્યક્રમ દરમિયાન નવા નવાબ અને મહંત વચ્ચેના આ વાર્તાલાપને જ પ્રજાએ સૌથી વધુ રસરુચિપૂર્વક માણ્યો. પ્રજાનો આનંદ આજે નિરવિધ બની રહ્યો હતો. કેમ કે જેમની પર પ્રજાની હાર્દિક પસંદગી ઉતરી હોવા છતાં નવાબ તરીકે જેમની પર કળશ ઢોળાય, એવી કોઈ જ શક્યતા ન હતી, એ રસૂલખાનજી જ પ્રજાને શિરછત્ર રૂપે પ્રાપ્ત થયા હતા. પ્રજાને મન આ પ્રાપ્તિ માત્ર ને માત્ર એક એ જ કારણે થવા પામી હતી કે, શિકારના શોખ પર કાબૂ મૂકવા દ્વારા તેઓ કસાઇ મટીને સાંઈમાં પરિવર્તિત થયા હતા.
વર્ષો વીતી ગયા પછી એક વાર કટોકટીભરી એવી પળ મહંત મૌનગીરી સમક્ષ ખડી થવા પામી કે, જેથી નવાબ રસૂલખાનજીના દિલને આઘાત પહોંચાડે, એવી વાતો અને એવું વાતાવરણ એ જ આશ્રમમાંથી પેદા થયું કે, જેની પર નવાબની નેહ-નજર હતી તથા ગોશાળા તો નવાબની ઉદારતાનું જ સર્જન હતું. આશ્રમનું વ્યવસ્થિત સંચાલન થયા કરે, એ માટે નવાબ તરફથી અલીન્દ્રા ને ટીંબડી આ બે ગામ ધર્માદા તરીકે આશ્રમને ભેટ તરીકે અપાયા હતા. બે ગામની આવક ઘણી સારી હોવાથી આશ્રમના સંચાલન અંગે કોઈ સવાલ જ સતાવતો ન હતો. પરંતુ વર્ષોના વર્ષો બાદ કોઈ તુમાખી અમલદારે ધર્માદા કરેલ આ બંને ગામો પાછા લઇ લીધા. આ વાત મહંતના કાને આવતા જ એમનો પુણ્યપ્રકોપ ભભૂકી ઉઠ્યો : આવો હડહડતો અન્યાય ! ધર્માદા દાનને પાછું પડાવી લેવાની આવી દુર્બુદ્ધિ !
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
-> ૬૯
