________________
રાજા અને નેતા વચ્ચે આભ-ગાભ જેવું અંતર
રાજા એને કહી શકાય કે, પ્રજા ઉપરાંત પશુ-પંખી જેવી મૂંગીઅબોલ સૃષ્ટિ તરફ પણ જેના હૈયામાં હમદર્દી હોય. બોલતી માનવસૃષ્ટિનો તો એ બેલી હોય જ, પણ અબોલ પશુસૃષ્ટિ વતી બોલવાનું તો જેને વધુ પસંદ હોય, એવો રાજા જ રાજના તાજને શોભાવી શકે.
આજે નેતા કહેવડાવતો નંગ લગભગ એવો નામચીન હોય છે કે, પ્રજાની જેને પડી ન હોય, પૃથ્વી ધરતીના વિકાસના નામે વિનાશને નોંતરતી કાર્યવાહીમાં જ જેને રસ હોય, પશુને જિવાડીને મેળવી શકાતી આબાદી જેને ખપતી ન હોય, પશુને જે જીવચેતન નહિ, પણ કમાણીની કોઈ જડ ચીજ સમજીને લોહીની લક્ષ્મી લૂંટવાની જ લહેજત જે માણતો હોય, એને આજનો નેતા કહેવો પડે. દેખીતી દષ્ટિએ રાજા અને નેતા બંને એક સરખા ભાવને સૂચવતા શબ્દો ગણાતા હોવા છતાં આજથી થોડાં વર્ષો પૂર્વેના ભૂતકાળમાં રાજાઓનું રાજ હોવાથી “નેતા” ત્યારે જોવા મળતો ન હતો, નેતાઓથી ઊભરાતી ધરતી પર આજે એકાદ રાજા'નું પણ દર્શન મળવું દોહ્યલું બન્યું છે.
નેતાઓથી ઉભરાતી ધરતી પર પ્રજા કેવી પરેશાની વેઠી રહી છે અને પશુ તો જાણે કપાઈ જવા માટે જ સરજાયા હોય અને આ માટે જ જંગી પ્રમાણમાં પેદા કરાઈ રહ્યા હોવાની પ્રબળ પ્રતીતિ થાય છે. એથી રક્તના રંગે ધરતી જ નહિ, પરંતુ આકાશ પણ કઈ રીતે લોહી૨૨ –
– સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
