________________
ગૌરવ ખંડિત થાય એવું લાગતું, તો તેઓ અંગ્રેજ સત્તાને પણ સાચેસાચું સંભળાવી દેવામાં જરાય અચકાતા નહિ.
વઢવાણ રાજ્યની મુલાકાત માટે એક અંગ્રેજ અમલદારનું આગમન નક્કી થયું. કયા દિવસે, કયા સમયે, કયા રસ્તે અંગ્રેજ અમલદારનું આગમન થશે, એ દર્શાવતો પત્ર પણ આવી ગયો. એથી દાજીરાજજી તો સમયસર જે રસ્તેથી અમલદારનો રસાલો વઢવાણમાં પ્રવેશવાનો હતો, એ ધોળીપોળના નાકે ખડા થઈ ગયા. અને અંગ્રેજ અમલદારના આગમનની રાહ જોવા માંડ્યા. નક્કી કરેલો સમય વીતવા આવવા છતાં અમલદારના આગમનની એંધાણી ન જણાઈ, ત્યારે ઠાકોરે પૂછપરછ કરવા માંડી, ત્યાં તો સામેથી જ અંગ્રેજ અમલદાર વતી એવા સમાચાર લઈને એક સંદેશવાહક આવ્યો કે, અમલદારસાહેબ તો વઢવાણમાં પ્રવેશી ગયા છે અને ઠાકોર દાજીરાજજીની રાહ જોઈ રહ્યા છે.
આ સંદેશો સાંભળીને દાજીરાજજીએ કહ્યું : આવું બને જ નહિ ને! હું અહીં ક્યારનો ઊભો છું. આ રસ્તેથી તેઓ આગળ વધ્યા હોય, તો મને ખબર પડ્યા વિના રહે જ નહિ. નિર્ધારિત કાર્યક્રમ મુજબ તેઓ ધોળીપોળના દરવાજેથી જ પ્રવેશવાના હતા, તો શું તેઓ બીજા કોઈ દરવાજેથી પ્રવેશી ગયા ?
સંદેશો લાવનારે સત્તાવાર જણાવ્યું કે, હા. તેઓ ખાંડીપોળ દરવાજેથી પ્રવેશી ગયા છે અને આપની રાહ જોઈ રહ્યા છે ! આ સમાચાર આપને પહોંચાડવા જ હું અહીં આવ્યો છું.
દાજીરાજજીએ સાશ્ચર્ય પૂછ્યું : પણ આ રીતે દરવાજો બદલવાનું કંઈ કારણ? પત્રમાં જણાવ્યા મુજબ સ્વાગતની બધી તૈયારી સાથે હું ધોળીપોળના આ દરવાજે આવીને ક્યારની રાહ જોઈ રહ્યો છું.
સંદેશવાહકે સાવ સાહજિક રીતે જવાબ વાળ્યો : કારણ તો બીજું કિંઈ નહિ ! કારણ ગણો તો અમલદારસાહેબની મરજી ! એમને થયું કે, ધોળીપોળ દરવાજેથી પૂર્વે અનેક વાર પ્રવેશ કર્યો છે. એથી આ
- સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૩
