________________
શકે. માટે આ તક તો ઝડપી જ લેવી જોઈએ.
વેરની વસૂલાત લેવી કે સ્નેહનો સેતુ રચવાની તક ઝડપી લેવી, ખેંગારના મનમાં આ અંગેની દુવિધાનો જાણે સંઘર્ષ ખેલાવો ચાલુ થઈ ગયો. પણ કચ્છના રાજવી વંશનું લોહી એમની નસોમાં વહેતું હતું, એથી વેરની વસૂલાતની વાટે સંચરવાના બદલે પ્રેમની પગદંડીએ પ્રવાસ માણવાનો મક્કમ નિરધાર કરીને એઓ રાજસભામાં પધાર્યા, ત્યારે સભા હકડેઠઠ ઊભરાઈ ચૂકી હતી.
હીરજી જેવો અંગરક્ષક વિશ્વાસઘાતી બનીને ખેંગારની હત્યા કરવાના બદઇરાદાથી જે કાળું-જૂર કૃત્ય કરવા તૈયાર થયો હતો અને એમાં રંગે હાથ પકડાઈ ગયો હતો, એની વિગતો જાહેર થતાં જ સર્વત્ર ચકચાર ફેલાઈ ગઈ હતી અને આના દંડ તરીકે સંભવિત સજાની કલ્પના કરતાં જ પ્રજા ધ્રૂજી ઊઠતી હતી, એ સભામાં જેમ ઉત્સુકતા જોવા મળતી હતી, એમ કચ્છની કીર્તિધ્વજાને ગગનચુંબી બનાવનારા હીરજી તરફની સહાનુભૂતિય થોડી ઘણી માત્રામાં જણાતી હતી.
સભાનું કામકાજ શરૂ થતા પૂર્વે ખેંગારજીએ ચોમેર નજર ઘુમાવી લીધી, સંપૂર્ણ સભાના ચહેરા પર અંકિત ચિત્ર-વિચિત્ર રેખાઓને પરખી લેતાં ખેંગારજીને વાર ન લાગી. એમને થયું કે, હીરજીને એના ગુના મુજબ સજા જાહેર કરીશ, તો ઘણાને એમ લાગ્યા વિના નહિ રહે કે, કચ્છની કીર્તિ-ગાથાને ઠેરઠેર ગંજિત કરનારાને આવી સજા કરવી ઘટે ખરી ? અને જો સજા નહિ કરું તો એમ પણ થયા વિના નહિ રહે કે, કચ્છની કીર્તિધ્વજ લહેરાવવા માત્રથી કંઈ આવો રાજદ્રોહ કરવાની છૂટ મળી જાય ખરી ? અને એ અપરાધ સંતવ્ય ગણાય ખરો ? ' ખેંગારે સભા સમક્ષ પ્રશ્નભરી નજર દોડાવી, તો જાતજાતના સૂર અને સ્વર સંભળાવા માંડ્યા. એનો સરવાળાનો સાર એવો તારવી શકાતો હતો કે, રંગેહાથે હત્યાનો ગુનેગાર જ્યારે સપડાઈ જ ગયો
૨૨ જી સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૧
