Page Text
________________
કુલે કાદરા ભરડવા. ]
માણસને ભાંજગડમાં નાખ્યા સિવાય) કુલે કાદરા ભરડવા, મહા મહા દુઃખ ભાગવવું ( અતિશય મહેનતથી. ) કુલે પાનીઓ વગાડવી, ગજા ઉપરાંત વર્તવું. લાંબા ઠેકડા ભરવા; શક્તિ ઉપરાંત ફાળ ભરવી; કુદી રહેવું;
""
ભૂખણુ અલ્યા અબુ ? તારા બાપની પેડે તું પણ શું કુલે પાનીઓ વગાડી રહ્યા
છે કે ? ”
કુલા ગાઢવા, આદરેલા ધંધાપર નિરાંતસતાષ વળવા; ચેન પડવું; ગમવું; મન માનવું; પસંદ પડવું વારંવાર જેને ઉઠાંતસ કરવાનું મન થઇ આવેછે તેને વિષે એલાય છે કે એના કુલા તેા કઇએ ગેાતા નથી.’ કુલ્લામાં હાથ મેલાવવા, લાલચમાં નાખવું. કામ કાઢી લેવા સારૂ મોટી આશાએ આપવી–ફાયદે બતાવવેા.
( ધીના કુલ્લામાં હાથ મેલાવી ધીની લાલચ આપવી તે ઉપરથી. )
દાઝતું હાય તા દયાહીણુ માબાપે કજોડાં બાંધીને દીકરીઓને કુવામાં નાખે?” કુંવારીકન્યા,
કુવામાં ઉતારવું એનેા વિશેષ અર્થે એ કે આડું અવળું ( યુક્તિ પ્રયુક્તિથી સમજાવી –ભાળવી નુકશાનના ખાડામાં નાખવું; ક્રૂસાવવું.
( ૧૧ )
[ કુહાડીના હાથે..
કુવા કરવા–પૂરવા, દુ:ખનું માર્યું કુવામાં પડી આપધાત કરવા.
કુવામાંના દેડકા, કુવાના દેડકાને જેમ સમુદ્રમયાદાની ખબર હોતી નથી તેમ જેતે કાંઈ બહારની અગત્યની ખામત માલમ નથી તેને વિષે ખેલતાં વપરાય છે; જગતમાં જાણે શીખવા સમજવાનું બાકી રહ્યું નથી એમ જે માને છે તે.
કુવા હવાડા કરવા, આત્મહત્યા કરવા કુવામાં કે હવાડામાં જઈ પડવું.
k
ઈશ્વરે ઓશીયાળી કરી, માટે મારે સાના તાબામાં રહેવું ને સાદું સાંખવુ; આપણાથી આવું વેડાવાનું નથી, માટે કૂવા હવાડા કરવાની જરૂર પડશે. મને રાંડને મેત શેં નથી આવતું !”
કુંવા તળાવ પણ ખેલાય છે.
r¢
કુવામાં નાખવું, ( નુકસાનના ખાડામાં ઉતા
tr
રવું; કુવામાં નાખવા જેવી દુર્દશાએ પહેાં-કુશકા ખાંડવા, કુશકા ખાંડવા જેવા મિથ્યા ચાડવું. પ્રયાસ કરવા; ખાલી માથાફેાડ કરવી. કુશાગ્રબુદ્ધિ, (કુશ=ડાભ; ડાભને અગ્ર ભાગ બહુ તીક્ષ્ણ હોય છે તે ઉપરથી) તીક્ષ્ણસૂક્ષ્મ બુદ્ધિ. એથી ઉલટું મેાભાગ્રબુદ્ધિ
એ બહેનેા.
કાઢું અતરની હેા વરાળ કાની પાસે રે,
કરૂં હું કુવા કે તળાવ, મન મૂઝાયેરે,
જઈ કહે જો મા ને બાપ દીકરી તમારીરે’ સરસ્વતીચંદ્ર. કુશંકા કાઢવા, દુ:ખ ઇ ને અશત–માલ વિનાનું કરી મેલવું; થકવી દઈ તાખે કરવું; વિત્ત કાઢી નાખવું, ( માર મારી કે અતિશય કામ કરાવીને )
r
· ચાર્લ્સ ફીકસ સાહેબ કરતાં અધિક બુદ્ધિમાન તે હાથમાં લીધેલું કામ પારપાડવામાં કુશાગ્રબુદ્ધિવાળા માણસા મળવા કણ છે,'
સમા.
કુહાડીના હાથેા, એકજ કુળના કે વંશના— કાઇને હણનાર; ધર કાણું કરનાર, (કુહાડીના હાથાની ઉત્પત્તિલાકડામાંથી થયેલી છે અને તે પછી કુહાડીની સાથે રહી પાતાના વર્ગનાજ કાઈ ઝાડને કાપે છે એની
| SR No. | 023264 |
| Book Title | Rudhi Prayog Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhogilal Bhikhabhai Gandhi |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society |
| Publication Year | 1898 |
| Total Pages | 378 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 29 MB |