Page Text
________________
કાચા ઉડુવા. ]
(૫૭)
કાચા સુતરે બંધાવું.
કબીરભક્ત.
કાગ ઉઠવા (ઘરપર), નસંતાન જવું; ઉ | ત ન થાય એ નાજુક જુવાન માણસ;
છેદિયું થવું; સત્યાનાશ જવું. બદદુવા દેવામાં | તકલદી બાંધાવાળો. બહુધા વપરાય છે, જેમકે, વારે ઘેર કા- કાગળની કથળી જેવું, (શરીર) કાગળની ગડા ઉડે.’
કોથળીની પેઠે શરીરને જરા જોસ લાગેથી. ૨. ખંડેર થઈ જવું
નુકસાન પહોંચે એવું; અશક્ત-નબળું; ઘ- . એ ઘેર તો હાલ કાગડા ઉડે છે.” ણુંજ નાજુક-કમળ-તકલદી. “જે ઘેર નાબત વાજતી,
કાચને કુપ, કાચના વાસણની પેઠે ન રૂડા છત્રીસ રાગ;
સચવાય તે જોતજોતામાં નાશ પામે એવું– ખંડેર થઈ તે ખાલી પડ્યાં,
તરત ફના–નાશ થાય એવું અવિશ્વસનીયકાબા ઉડે છે કા–ભૂલે.”
જરા ગફલત થતાં મોટું નુકસાન પહોંચે
એવું–જરાક જોર લાગેથી ભાગી જાય કાગડા ઉડી જજે, ગુજરાતના તમામ ભા.
એવું-(શરીર.) ગમાં અને વિશેષે કરીને કાઠિયાવાડમાં એ
“ જવાનીના જોરમાં માતા, વે રીવાજ જોવામાં આવે છે કે કઈ
હીંડે છે રંગમાં રાત; સ્ત્રીના પુત્ર, કે પતિ, અથવા સ્નેહીને પરદેશ
કાયા તારી કાચને કુપો,
હીંડે ત્યારે દેશને સુબો.” ગયે ઘણા દિવસ થયા હોય અને પત્ર પણ
- કવિ દયારામ ન હેય તથા આવવાની તક થઈ ચૂકી
“ પરપોટા જેમ પાણીને, હેય તેવા અવસરપર પિતાના ફળિયામાં કે
કાચ કળશવત કાય; ઘર ઉપર કાગડે આવીને બેઠેલ હોય તે તેને કહે કે “અમારે ફલાણે આવતો
વાર ન લાગે વણસતાં,
જે જાયું તે જાય.” હોય તો કાગડા ઉડી જજે.” આ વખત -
કાવ્યસ્તુભ. કાગડે ઊડી જાય તે પરદેશ ગયેલ ભા. ણસ તર આવશે એમ ધારે છે અને નાયબાના આખ, કાચબાની પેઠે કઈપણ
નજર બહાર જાય નહિ એવી ચંચળ આંખ; ઉડે તે વિલંબ છે એમ માને છે. આ
| ઈર્ષાથી જેનાર આંખ. (લાક્ષણિક ) વહેમ વખતે કાતાલીયન્યાયની પેઠે ફળે છે.
કાચલી કૂટવા, નાળિયેરનાં કાચલી કૂટવા કાગડા કકળવા, સત્યાનાશ જવું; ન સંતાન |
જે મિથ્યા પ્રયાસ કર; નકામી મહેનત જવું અથવા છેક જ ખરાબી થશે એવા |
કરવી; ફેગટ યત્ન કરે; મહેનતને બદલો શુકન થવા.
ન મળે એવી માથાકૂટ કરવી. | (કાગડા શકુનશાસ્ત્રવેત્તા છે એમ કહે- કાચા કાનનું, ભેળું; છેતરાઈ જાય એવું; વાય છે, તે ઉપરથી.)
સમજ અક્કલ-વિનાનું. શેરીમાં રાયા શ્વાન,
કાચા સુતરે–તાંતણે બંધાવું, પહેલાં જ્યારે કાગણ કળકળવા લાગી;
કોઈ રાજા વિજય પામતા ત્યારે, પરાજિતરાજામ્યો ઘુવડ ગંભીર,
જાને કાચા સુતરે બંધાઈ શરણે આવવાની ભયભીત થઈ રૈયત ભાગી.” ફરજ પડતી હતી તે ઉપરથી). આધીન
અંગદવિષ્ટિ. | બનવું; કેઈની ઈચ્છા પ્રમાણે વર્તવું વશ કાગદી જુવાન, (કાગદી-તક્લદી) બહુ મ ! થઈ જવું; નરમ પડવું તાબે થઈ જવું.
| SR No. | 023264 |
| Book Title | Rudhi Prayog Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhogilal Bhikhabhai Gandhi |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society |
| Publication Year | 1898 |
| Total Pages | 378 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 29 MB |