Page Text
________________
આંગળી આપવી. 1
આ
આંગળી આપવી, ઉશ્કેરવું; ઉત્તેજન પg', પ્રેરણુા કરી જગાડવું—ઉભું કરવું; સાંસણી કરવી. આંગળી ઊંચી કરવી, પરમેશ્વર સિવાય ખીજા કાષ્ટના આધાર નથી એમ આંગળી ઊંચી કરી જણાવવું; ઉપરથી ) દેવાળું કાઢયું છે અથવા કાઢવુ છે—પાસે કાંઈ નથી એમ બતાવવુ. આંગળી કરવી, ( સામે ) ભૂંડું કર્મ કરનાર અથવા ફલાણું આ છે એમ કાઇને કહી દેખાડવું; કુજેતી કરવી;
૨. ચાળા પાડવા, અડાયાં કરવું; અ*ચાળું કરી ચીઢવવુ.
ir
( ૧૨ )
ચંદા—વાંઝીયાને તે અવતાર છે ! વાંઝણી કહી સૈા આંગળી કરે છે તે થી નથી ખમાતું.”
મારા
સાસુવહુની લડાઈ.
૩. ઉશ્કેરવું. આંગળી ખુપવી, પેલું દેખી ફાવી જવું; અહારના ભભકાનું હાઈ અંદરથી ખાલી–કાચું હાવાથી પ્રવેશ થઈ શકવા.
"
પ્રિયા, ચતુરભાઇના બદોબસ્તમાં કોઈ ની આંગળી ખુપે એમ નથી. ’
'
સરસ્વતીચંદ્ર.
આંગળી થવી ( સામે ), ફજેતી થવી,
“તેની સામે આંગળા થાય છે.”
આંગળીના વેઢાપર, એક પછી એક એમ ગણી શકાય એવું; માઢે; સ્મરણ શક્તિને ચેગિ અમુક ખામત જરૂરને પ્રસગે મનમાં ગાઠવાઇ જાય એવુ; તૈયાર.
"E
ફિલસુફ્રીના સર્વ સિદ્ધાંત સારી પેઠે જાણું છું; સધળા પવિત્ર વાતા બાના વેઢાપર છે, તેમ ક્ક્કડ કવિરાજ પણ
છું.
મેં આંધળા પાી બાંધવો.
રત ગણતરી થઈ શકે એવી ગણીગાંઠી બાબતને વિષે મેાલતાં વપરાય છે, આંગળીને ટેરવે નચાવવુ, જેમ નજરમાં આવે તેમ કાષ્ઠની પાસે કામ કરાવી થકન વવું; વશ કરી પેાતાના કહ્યામાં રાખવું; પેતાની મરજી મુજબ વાવવું; આધીન કરી નાંખવું; કાષ્ટનાપર પુરતી સત્તા ભાગવવી. જો બુદ્ધિધન રાજમાની વૃત્તિમાં સામેલ થયા હાત તે। ભૂપસિંહને આંગળીના ટેરવાપર તે રમાડી શકત. ’
'
અરેબિયન નાઇટ્સ. આંગળીના ટેરવે, આંગળીનાં ટેરવાંથી ત
સરસ્વતીચંદ્ર, આંગળીપર નચાવવું' પણ ખેલાય છે. આંગળીપર રાખવુ, વશ કરી પેાતાના ક ઘામાં રાખવું; પોતાની મરજી મુજબ વત્તાવવું; મરજીમાં આવે તેવું કામ કરાવી કાતે થકવવું; ધાકમાં રાખવું.
૨. ઉમળકાથી પાસેનું પાસે રાખવું; નજર તળેથી વેગળુ` ન કરવું; લાડમાં રાખવું; રમાડવું; અ અ કરવું; (સ્નેહમાં )‘હું તેને આંગળીપર તે આંગળીપર રાખુ છું. ‘ આંટીમાંલેવુ, સપાડાવવું; દાવ પેચમાં આણવું. આંતરડાં ગળે આવવાં, (ધણી મહેનત પડવાથી કે ધણુંજ દુ:ખ સહન કરવાથી)આંતરડાં ખસવાં–પાંસળામાં દુઃખ થવું. (અત્યુક્તિ) આંતરડાં ઊંચાં આવવાં પણ ખેલાય છે. આંતરડાં રગવાં, નસેા ફ્ાટે એટલા બધા માર મારવે.
૨. દુ:ખ દેવું; ધણુંજ સંતાપવું. આંતરડાની માયા, નાજુક પ્યાર; અત:કરણને પ્રેમ.
આંગ-આંધળા પાટા બાંધવા, ( આંખે પાટા બાંધી આંધળું કરવું તે ઉપરથી લાક્ષણિક અર્થે ) કાંઈ સૂઝવા ન દેવું; સામાના મનમાં ખરી વાત ન આવે એમ કરવું; સામાને ખરા ખાટાનું ભાન ન રહે તેવું આચારણ કરવું; -
| SR No. | 023264 |
| Book Title | Rudhi Prayog Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhogilal Bhikhabhai Gandhi |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society |
| Publication Year | 1898 |
| Total Pages | 378 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 29 MB |