Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 192

દુશ્મનની રાત.]
( ૧૮૬)
[દેવના દર્શન.
નિયામાંથી ગે સમજ ને ત્યાર પછી ; “ભાઈ તારા રૂપિયા હું દૂધે ઘેઇને એને પરણેલી હોય તેને એ સંસાર વગર | આપીશ; તેની તારે બિલકુલ કાળજી રાગયે ગયે સમજો.”
ખવી નહિ.”
સરસવતીચંદ્ર. દૂધ મેહ વરસવા, સર્વત્ર આનંદ ફેલાવે; દુશમનની રાત, દુશ્મન જેવી દુઃખકર રાત્રિ. | ન્યાલ થવું. દુસરી નીપજવી, જોવા જેવું થવું; નવું દેડકાની પાંચશેરી, ઉદમાતી–તોફાની
જુનું થવું; ધારવા કરતાં કાંઈ ઉલટું જ ! બાળકને વિષે બોલતાં વપરાય છે. થવું.
દેન જોઈ નથી, (ધેનુ દેહી નથી.) જેની દૂધપીતું કરવું, તરતના જન્મેલા બાળકને | ધેનું કહેવાય તેનું દૂધ પીએ તે ઉપરથી
દુધમાં બોળી અકળાવી મારી નાખવું. | તેનામાં જ શક્તિ આવે એ અન્વયે) દૂધમાંએળિયે ભેળવે, દૂધમાં એળિયે | મગદુર નથી–શકિત નથી એવો અર્થ
ભેળવી ખરાબ કરી નાખવાની પેઠે સા- ' દર્શાવે છે. રામાં નરસું ભેળી બગાડી નાખવું; ખરાબ “કોની દેન ધંઈ છે કે મારી આગળ કરી નાખવું; ધૂળધાણી કરી નાખવું; ક. આવે?” ઈનું કંઈ કરવું; બિગાડ કરે.
દેવ કરે, (પૂર્વ ગૂજરાતના ડુંગરી-અનાર્ય ૨. માઠા-અજુકતા બોલ બેલી કછ
કાળ ભીલ લોકોમાં.) એ લેક દારૂથી બેઓ-અણબનાવ થાય તેમ કરવું. દૂધમાં કાળું દેવું, કલંક-કાળુંગોરું હોવું.
ભાન થયા ન હોય ત્યાં સુધી તે પિતાના
દેવના જુઠા સોગન ખાતા નથી. એ દેવ ગુન્હ કરેથી લાજ-શરમ હોવી (સારા કુ
માટીને, ઘોડાને, લાકડાના થાંભલાનો કે લીમાં.) પે મર્મ–ભેદ હો. ત્રણને કાજે તપ કરેછો ઇત્યાદિથી
પથરાના પુતળાને પિતાના ગામમાં જંગકેવી કલ્પના કરી શકાય છે? તેમ આર્ય
લમાં બેસાડેલ હોય છે. બધા ગામના લેક
દેવની બાધા હોય ત્યારે કે ગામઝાંપ કપુત્રનું ધ્યાન પણ દઢ નથી, માટે જરૂર કાંઈ દૂધમાં કાળું છે.”
રવો હોય ત્યારે કે દસરા દિવાળી હેય
ત્યારે એ દેવ આગળ જઈ મરઘડાં, બકરાં
તપત્યાખ્યાન, દૂધમાંથી પોરા કાઢવા, ભૂલ ન હોય તે
કે પાડાને ભોગ આપે છે ને દારૂ પીએ માંથી ભૂલ કાઢવાનો યત્ન કરે; ઘણી જ
છે, તેને તેઓ દેવ કર્યો કહે છે. બારીકીથી તપાસ-તજવીજ કરવી. ગેરવા
દેવ કાશીએ જવા, પુરૂષાતન રહિત થવું; જબી રીતે બારીક તપાસવું.
દૈવત જવું; દેવતા ઉઠી જવા. ( શુદ્ધ દૂધમાંથી પિરા ખોળવાની દેવજી ઘસાડીએ, કદરૂપા અને વિચિત્ર મા ખ જ કરવાની પેઠે.)
"ણસને વિષે બેલતાં કઈ કઈ વાર વપદૂધિયા દાંત, નાનપણના દૂધપીતા-દૂધથી | રાય છે.
ભરેલા દાંત કાચી વયના બાળકોને વિષે દેવનાં દર્શન, જે માણસ ભાગ્યે જ મળી બેલતાં વપરાય છે.
શકે છે અને મળતાં પણ થોડી જ વાર દૂધિયું લેહી, તાજું લોહી ન જે. | થેલે છે એવાને વિષે બોલતાં કહેવાય છે દૂધે જોઈને આપવું, શુદ્ધ ભાવથી ઊભી આ ! કે દેવનાં દર્શન થયાં. (દેવનાં દર્શન જેમ બરૂએ આપવું (દેવું.)
દુર્લભ છે તેમ.)