Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 169

ઇંડું વધવું માથે. ] ( ૧૬૩ )
[ ડોળા ઉધડવા. ડું વધવું (માથે), હજામત વધવી; ] “જેને પાળથી આટલો મોટો કર્યો (હસવામાં.) માથે બાજરીના ડુંડા જેવી છે તે તું હવે મારું જ ડોકું કાપવા ઊભો બહુ હજામત વધી હોય ત્યારે એમ બોલાય ! થયે છું.?
છે. બાજરિયું વધવું પણ કહેવાય છે. ડકું ધરવું, અણીને પ્રસંગે-તકાર વચ્ચે પડી ડુબકી ખાઈ જવી–મારી જવી, (કોઈ પ્રાણી અડચણ નાખવી કે કામ અટકાવવું. (કોઈ પાણીમાં ડુબકી મારે છે ત્યારે તે બહાર માણસે. ) જણાતું નથી એટલે ઉપર દેખાતું બંધ ડોકું ધૂણાવવું, હા અગર ના કહેવી થાય છે તે ઉપરથી.) કામ કરતાં વચમાં (ડેકું ધૂણાવી.) જતા રહેવું; નજર ચૂકવી સટકી જવું. (- ડેડકાં છેલવાં, (બહુવચનમાંજ વપરાય છે.) ટાળો પામવાથી કે માથેથી જોખમ ઉતારી | બિનઆવડતવાળા માણસને માટે બેલનાખવાના હેતુથી.)
વામાં આવે છે; ધ રોજગાર ન હોવો. ડુબકી મારી આવવી, (જેમ પાણીમાં | “કરે છે ધૂળ એ, બેઠો બેઠે ડે
કોઈ ડુબકી મારી થોડીવારમાં બહાર આવે | ડકાં છોલે છે.”
છે તેમ. ) જરાવારમાં જઈ પાછું આવવું. ડબાં ચારવાં, બિનઆવડતનું રહેવું. ડેરા દેવા (ઉપર), મુકામ કર; ડોશી મારવી, લોટ બાફે; પિોટીસ જેવું ૨. તદુપ થઈ જવું.
ગેતાબાફણું કરવું લાબશી કરવી. “સતે દિયારે અગમપર ડેરા.” (મશ્કરીમાં.)
પ્રાચીન કવિતા. શશીને રેંટીઓ, ડોશીના રેટીઆની પેઠે ડેક ઊંચી કરવી, અંધારામાંથી અજવા. * ખખડફ ખડ ચાલતું ધીમુ કામ. ળામાં આવવું બહાર પડવું.
ડોસલાં બેસવાં, ( મરી ગયેલાની યાદદાસ્ત ૨. ગરીબાઈમાંથી ઊંચી સ્થિતિએ દાખલ પારસી મંડળમાં જે સંવત્સરી-વાઆવવું.
કિ ક્રિયા-કરે છે તેને ડોસલાં કહે છે. તે ૩. મંદવાડની પથારીમાંથી બેઠા થવું; ઉપરથી લાક્ષણિક અ. ) નુકસાનીમાં સારી સ્થિતિએ પહોંચવું.
આવી પડવું; પડતી હાલતમાં આવવું. ડેક ઊંચી ન કરવી, હલકાપણાને લીધે ૨. નાઉમેદ થઈ જવું; હિંમત હારી અથવા શરમને લીધે દબાઈને–નમીને ચાલવું
જવી. વર્તવું.
ડાળ કાઢવા, (તુવેર વગેરેને ભરડવાથી જે ૨. ઘણા જ કામમાં ગુંથાયાને લીધે આ. દાળ પડે છે તેમાં રહેલા જે આખા દાણા
સપાસ શું થાય છે તે ઊંચું માથું તેને ડોળ કહે છે તે ઉપરથી લાક્ષણિક ) કરી ન જેવું.
અધખોખરૂં કરવું, અધમુઉં કરવું; થકવી ડેકી ભાગવી, કેઈનું જોર તોડવું. (બચત દેવું વિત્ત ઓછું કરવું (કામ કરાવી કનાણાનું કે રકમનું.).
રાવીને). ૨. પૂર્ણતા તોડવી.
૨: ધમકી–ધાસ્તી આપવી. જેમ-“ પાંચસે રૂપિયાની ડેકી ભાગી ડોળા ઉઘડવા, ચાનક લાગવી; અક્ક આત્યારે લગ્ન થયું, ચાર પૈસાને માટે રૂપિ- વવી; શુદ્ધિ આવવી; આંખ ઉઘડવી; ભાન યાની ડોકી ભાગવી પડી.”
આવવું. કે કાપવું, વિશ્વાસઘાત કરે.
ઠોકર ખાધી ને પછડાયો ત્યારે એના