________________
૨૨૦
સુયં મે આઉસં! મંડિત – હે ભગવન્! શ્રમણ નિગ્રંથોને ક્રિયા હોય?
મ૦ – હા મંડિતપુત્ર ! હોય. પ્રમાદને લીધે અને યોગ એટલે કે શરીરાદિની પ્રવૃત્તિને નિમિત્તે શ્રમણ નિગ્રંથોને પણ ક્રિયા હોય છે.
પ્રવ – હે ભગવન્! દેહધારી તેમ જ વ્યાપારયુક્ત જીવ હંમેશા કંપવાની, જવાની, ચાલવાની, ક્ષોભ પામવાની, પ્રબળતાપૂર્વક પ્રેરવાની, ઊંચકવાની, સંકોચવાની, કે અસારવાની વગેરે ક્રિયાઓ કર્યા કરે છે?
ઉ – હા મંડિતપુત્ર ! જીવ હંમેશાં તે બધી ક્રિયાઓ કર્યા
કરે છે.
પ્રવ – હે ભગવન્! જ્યાં સુધી જીવ હંમેશાં તે પ્રમાણે ક્રિયાઓ કર્યા કરે છે, ત્યાં સુધી તે મુક્ત થાય?
ઉ – ના મંડિતપુત્ર ! એ વાત બરાબર નથી. સક્રિય જીવની મુક્તિ ન થાય.
પ્ર –- હે ભગવન્! તેનું શું કારણ?
ઉ– હે મંડિતપુત્ર! જ્યાં સુધી જીવ ક્રિયા કર્યા કરે છે, ત્યાં સુધી તે અન્ય જીવોને ઉપદ્રવ (આરંભ) કર્યા કરે છે; તેમના નાશનો સંકલ્પ (સંરંભ) કર્યા કરે છે; તેમને દુઃખ ઉપજાવે છે (સમારંભ), તથા એ રીતે ઘણાં ભૂતપ્રાણોને દુઃખ પમાડવામાં, શોક કરાવવામાં, ઝુરાવવામાં, ટિપાવવામાં, પિટાવવામાં, ત્રાસ પમાડવામાં, અને પરિતાપ કરાવવામાં કારણભૂત થાય છે. તે મંડિતપત્ર ! તે કારણથી કહ્યું છે કે, સક્રિય જીવની મુક્તિ સંભવતી નથી.
૧. માત્ર શરીરના હલનચલનથી – માર્ગમાં હાલવા ચાલવાથી થતી.
