________________
પ્રતિપત્તિનું કારણ બને છે... ઈત્યાદિ બરાબર સમજી લેવું જોઈએ. ર૬-૨ના
* * * વિવેકજન્ય(વિવેકજ) જ્ઞાનના અવાંતર ફળનું નિરૂપણ કર્યું. હવે તેના મુખ્ય ફળનું વર્ણન કરતાં તેની મોક્ષોપયોગિતા વર્ણવાય છેतारकं सर्वविषयं, सर्वथाविषयाक्रमम् । शुद्धिसाम्येन कैवल्यं, ततः पुरुषसत्त्वयोः ॥२६-२१॥
વિવેકના કારણે ઉત્પન્ન થયેલું એ જ્ઞાન, સર્વવિષયક તેમ જ સર્વથા વિષયમથી રહિત હોય છે. તેને તારક જ્ઞાન કહેવાય છે. તેથી પુરુષ અને સત્વમાં શુદ્ધિની સામ્યતા થવાથી કેવલ્ય થાય છે.” આ પ્રમાણે એકવીસમા
શ્લોકનો અર્થ છે.” એનો આશય સ્પષ્ટ છે કે પૂર્વે જણાવ્યા મુજબના સ્વરૂપવાળું વિવેકથી ઉત્પન્ન થયેલું જ્ઞાન “અગાધ એવા સંસારસમુદ્રથી આત્માને તારે છે–આ અર્થને અનુકૂળ એવા નામને અનુસરીને તારક સ્વરૂપ છે અર્થાદ એ જ્ઞાનને તારક કહેવાય છે.
આ તારક જ્ઞાન સર્વવિષયક છે. સાંખ્યદર્શન-પ્રસિદ્ધ મહદ્ આદિ બધાં જ તત્ત્વો એ જ્ઞાનના વિષય છે. તેમ જ સર્વ પ્રકારે અર્થાત્ સૂક્ષ્મ, સ્થૂલ, વ્યવહિત, અવ્યવહિત.. ઈત્યાદિ સર્વ પ્રકારે બધા જ વિષયને તે ગ્રહણ કરે છે.
