________________
મૂળ અને ભાવાણુવાદ.
d
at
t૫
तिविहं भणति मरणं बालाणं बालपंडियाणं च । तइयं पंडितमरणं जं केवलिणो अणुमति ॥३५॥ जे पुण अट्ठमईया पयलियसन्ना य वंकभावा य। असमाहिणा मरंति न हु ते आराहगा भणिया॥
શ્રી જેનશાસનમાં મરણે ત્રણ પ્રકારનાં છે. અવિરત આત્માએનું મરણ બાલમરણ ગણાય છે. દેશવિરત આત્માઓનું મરણ બાલપંડિત મરણ ગણાય છે. જ્યારે શ્રીકેવલિભગવન્તનું, અને સર્વવિરતિ ધર્મની આરાધના કરનાર આત્માઓનું મરણ, પંડિત મરણ ગણાય છે.
જેઓ નિરંતર આઠમદસ્થાનેને સેવે છે, એ કારણે તત્વને વિચારકરી શકવાને જેઓ સમર્થ નથી, સદાકાલ માયાભાવમાં રમનારા તે આત્માઓ, અસમાધિથી મરણને પામે છે, નિએ આવા આત્માઓ આશધક થઈ શકતા નથી.
ક્ટીપ્પણું (૧)માં જે કે પાંચ પ્રકારના મરણે દર્શાવ્યા છે, છતાંયે આ બન્ને કથને અપેક્ષાયે સંગત બની શકે છે. બાલબાલમરણ અને પંડિતપંડિતમરણને સમાવેશ, બાલમરણ અને પંડિતમરણમાં કરવાથી આ કથન ઘટી શકે છે.
