________________
મૂળ અને ભાવાનુવાદ : ર ર . [ ૧૦પ अह रागदोसगन्भं मोहग्गभं च तं भवे तिविहं । धम्मत्थं हीणकुलाइपत्थणं मोहगभं च ॥ १३६॥ रागेण गंगदत्तो दोसेणं विस्सभूइमाईआ। मोहेण चंडपिंगलमाईआ हुंति दिदंता ॥ १३७ ॥ जिअ जो मुक्खसुहं कुणइ निआणं असारसुहहेडं। सो कायमणिकएणं वेरुल्लिअमणि पणासेइ ॥१३८॥
આ નિદાનશલ્યના ત્રણ પ્રકારો છે. જે આ રીતિય: ૧ રાગગર્ભ, ૨ ટ્રેષગભ, ૩ મેહગર્ભ ૧ રાગવૃત્તિથી જે નિદાન કરવું તે રાગ ગર્ભ. ૨ શ્રેષના અંગે દુર્ગાનથી પ્રેરાઈને નિદાન કરવું તે શ્રેષગર્ભ. ૩ જ્યારે ધર્મની આરાધના માટે કુલાદિકની પ્રાર્થના તે મેહગર્ભ–અજ્ઞાનગર્ભ આ મુજબ ત્રણ નિદાને સમજવા. ૧૩૬
આ ત્રણેય પ્રકારના નિદાનશલ્યને અંગે શાસ્ત્રોમાં આ મુજબ દષ્ટાંતે આવે છે: “રાગગ નિદાનને અંગે ગંગદત્ત વિગેરે, દ્વેષગર્ભ નિદાનને અંગે વિધભૂતિ આદિ, તેમજ મેહગર્ભ નિદાનને અંગે ચંડપિંગલ પ્રમુખ”—આ આત્માઓ આ પ્રકારના નિદાન કરવાના ગે વિરાધકભાવને પામ્યા હતા.
૧૩૭
મેક્ષના પરમસુખની અવગણના કરીને, કેવળ અસાર પૌગલિક સુખોની ખાતર જે આત્માઓ નિદાન કરે છે. તે આત્માઓ કાચના ટુકડાની ખાતર વૈડૂર્ય મણિને નાશ કરે છે. ૧૩૮
