SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 437
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३९९ तृतीये आख्याताध्याये सप्तमः इडागमादिपादः ३९९ [समीक्षा द्रष्टव्य सूत्र-सं० ७९५। [रूपसिद्धि १. होता। हु + ता । 'हु दाने' (२।६७) धातु से श्वस्तनीसंज्ञक 'ता' प्रत्यय, इडागम का प्रतिषेध तथा धातुघटित उकार को गुणादेश । २. स्तोता। स्तु+ता । “ष्टुञ् स्तुतौ' (२।६५) से श्वस्तनीसंज्ञक 'ता' प्रत्यय, इडागम का प्रतिषेध तथा गुणादेश।।७९७। ७९८. ऋतोऽवृत्रः [३।७।१६] [सूत्रार्थ 'वृङ्-वृञ्' धातुओं को छोड़कर एकस्वरविशिष्ट ऋकारान्त धातु से उत्तर असार्वधातुकप्रत्ययनिमित्तक इडागम नहीं होता है।।७९८। [दु० वृ०] ऋदन्तादेकस्वराद् वृबृञ्वर्जितात् परमसार्वधातुकमनिड् भवति । कर्ता, हर्ता। अवृबृज इति किम्? वृ-वरिता। ऋत इति किम्? कृ-करिता। एकस्वरादिति किम्? जागरिता।।७९८। [दु० टी०] ऋतो०। वृबृज़ोरनुबन्धः सुखप्रतिपत्त्यर्थ एव । डीशीङोरिव गुणे कृते पुनरिड् न भवति, प्रकरणेऽस्मिन विहितविशेषणव्याख्यानात् ।।७९८। [समीक्षा] द्रष्टव्य सूत्र-सं० ७९८। [विशेष वचन] १. वृबृज़ोरनुबन्धः सुखप्रतिपत्त्यर्थ एव (दु० टी०)। [रूपसिद्धि , १. कर्ता। कृ+ता। ‘डु कृञ् करणे' (७७) धातु से श्तस्तनीविभक्तिसंज्ञक परस्मैपद - प्र. पु० - ए० व० 'ता' प्रत्यय, प्रकृत सूत्र से इडागम का प्रतिषेध तथा "नाम्यन्तयोर्धातुविकरणयोर्गुणः” (३।५।१) से धातुघटित ऋकार को गुणादेश-अर्। २. हर्ता। ह + ता। 'हञ् हरणे' (११५९६) धातु से श्वस्तनीसंज्ञक परस्मैपद - प्र० पु० - ए० व० 'ता' प्रत्यय, इडागम का प्रतिषेध तथा गुणादेश।।७९८। ७९९. शके: कात् [३।७।१७] [सूत्रार्थ ककारान्त ‘शक्' धातु से उत्तर में असार्वधातुकनिमित्तक इडागम नहीं होता है।।७९९।
SR No.023090
Book TitleKatantra Vyakaranam Part 03 Khand 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorJankiprasad Dwivedi
PublisherSampurnanand Sanskrit Vishva Vidyalay
Publication Year2003
Total Pages662
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size32 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy