________________
પ્રવચન ત્રીજું
નબળો માણસ ઘરમાં રાતન બતાડે છે. માતા પણ બાળકોને કહી દેતી હોય છે : “જુઓ, તમારા પપ્પા ઘરમાં આવે છે. જદી ભણવા બેસી જાઓ. નહિ તો હમણાં ટીપી નાંખશે.” આવું ભયનું વાતાવરણ શા માટે રહે?
જે સ્ત્રીએ પોતાના પિતાનું નામ ભૂંસીને પોતાના નામ આગળ પતિનું નામ જોડી દીધું છે, ઘણી આકાંક્ષાઓ અને અપેક્ષાઓ જેના અંતરમાં છે, એ સ્ત્રીની સામે પુરુષો આવા કપાયો કરી નાખે તો એ શી રીતે ઉચિત ગણાય?
દાળમાં મીઠું ભૂલાતાં જ ગાળો? - વર્ષમાં ત્રણસો ને ઓગણપચાસ દિવસ દાળમાં મીઠું બરાબર નાખ્યું હોય અને એક જ દિવસ સહેજ ભૂલ થઈ ગઈ, મીઠું દાળમાં નાખવું ભુલાઈ ગયું, તો પતિ ગુસ્સે થઈ જાય. ગમે તેવી અનુચિત ભાષામાં બોલવા લાગે એ કેમ ચાલી શકે?
આજનો માનવ, જે પોતાના મુનિમોને ત્રાસ આપતો હોય, પોતાના કુટુંબીજનોને પણ રંજાડતો હોય તો તે શું સજજનતાને છાજતી બાબતો છે? પાપોનો ચેપ ન લગાડતો માનવ કેવો?
વર્તમાનકાળના વ્યાપક અને ઉગ્ર બની ગયેલા પાપોને નજરમાં લેતાં તો આવો માનવ પણ એક અપેક્ષાથી ઓછો ખરાબ છે, એમ હું કહેવા માગું છું; જે એ પોતાના પાપોનો ચેપ બીજેને લગાડતો ન હોય તો. પોતાના ક્રોધના અને કામના સંસ્કારોનો એ બીજામાં પ્રસાર કરતો ન હોય અને “ફૂપની છાયા રૂપમાં સમાય” એ રીતે પોતાના કુસંસ્કારો પોતાનામાં જ સમાવી રાખતો હોય અને બીજામાં પ્રસારતો ન હોય તો. પાપોનો ચેપ સર્વત્ર
આજે એવો ભયંકર કલિયુગ આવી લાગ્યો છે કે, માનવ ધનલપટતા, ચોરી, બદમાશી અને ક્રોધાદિને પોતાના દર્શણ બીજામાં પણ ફેલાવતો થઈ ગયો છે. જ્યાં અતિ સહવાસ છે ત્યાં એક વ્યક્તિના કુસંસ્કારોના ચે૫ [virus] બીજામાં પ્રસરતા વાર લાગતી નથી.
યુવાનો પોતાના ચેપ ભાઈબંધોમાં નથી પ્રસારી રહ્યા શું? યુવતીઓ પોતાના કુશીલ આદિના ચેપ બેનપણીઓમાં નથી ફેલાવતી શું?
વેપારીઓ પોતાના અનીતિના સંસ્કારો બીજા વેપારીઓમાં નથી રેડી રહ્યા શું?