________________
19
રામાયણમાં સંસ્કૃતિનો સંદેશ”
શેઠે પૂછ્યું: “તું કોણ છે?” ચોર કહે: “ચોર છું.”
શેઠ કહેઃ “અલ્યા ! ચોર કદી એમ કહેતો હશે કે હું ચોર છું? અને તું ચોર છે તો અહીં કેમ આવ્યો છે?”
ચોર કહેઃ “હું ખરેખર ચોર છું. અને આવ્યો તો ચોરી કરવા જ; પણ.. મને ખૂબ ભૂખ લાગી હતી તેથી તમારા રસોડામાંથી કાંઈક ખાવાનું શોધતાં મીઠું હાથમાં આવી ગયું. અને એ મોંમાં મૂકી દીધું. હવે મારાથી ચોરી થાય જ કેમ ? જેનું નિમક ખાધું તેના “નિમકહરામ” કેમ થવાય?”
શેઠ ચોરની વાત સાંભળી ચકિત થઈ ગયા. આ દેશના ચોર પણ નિમકહલાલ હતા. નિમકહરામ નહિ. કારણ... આ દેશ સંસ્કૃતિપ્રધાન હતો એથી જ ચોરી કરતાં વર્ગમાં પણ નીતિ અને સદાચારના ગુણે ઝળહળતા જોવા મળતા હતા.
આ દેશના લૂંટારા પણ શીલ સંરક્ષક
જોગીદાસ ખુમાણની વાત તમે જાણો છો ? એ ભાવનગર સ્ટેટની સામે જંગે ચઢેલો બહારવટિયો હતો. એક વાર એ વગડામાં ફરવા નીકળ્યો. તે વખતે એક ખેતરમાં એક કન્યાને એકલી કામ કરતી એણે જોઈ. માં પર શીલનું તેજ હતું. રૂપ અને લાવણ્ય એના પુણે એને આપ્યું હતું.
જોગીદાસ આ કન્યાને જોઈ રહ્યો. થોડી વારે એ એની પાસે ગયો. અને એને પૂછ્યું : “બહેન! તું આ ખેતરમાં એકલી કામ કરે છે. તો શું તને તારા શિયળની ચિંતા નથી ?” ત્યારે પેલી કન્યાએ જે જવાબ આપ્યો એ સાંભળીને જોગીદાસની આખોમાં હર્ષના આંસુ આવી ગયા અને એનું શેર લોહી ચઢી ગયું. જોગીદાસને દીઠે નહિ ઓળખતી એ કન્યાએ કહ્યું : “જ્યાં સુધી આ વગડામાં જોગીદાસ જેવો ખમીરવંતો રખોપો ફરે છે ત્યાં સુધી અમને કોઈ પરપુરુષનો ભય નથી.”
દેશને સંસ્કૃતિપ્રધાન માને
આ દેશના ચોર અને લુંટારા પણ ગામની મા–બેનોના શિયળની ચિંતા કરતા હતા. એમની ઈજજતનું રક્ષણ કરતા હતા. કેવો આ આર્ય દેશ હતી!! માટે જ હું કહું છું કે આ દેશ ઉદ્યોગપ્રધાન નથી. ખેતીપ્રધાન નથી. ભોગવિલાસપ્રધાન પણ નથી. પરંતુ સંસ્કૃતિપ્રધાન છે.
જો તમે લોકો આ દેશને ઉદ્યોગપ્રધાન માનશો તો તમારી નજર હમેશ ઉઘોગો તરફ જ રહેશે.
