Jinpranit Karm Vigyan

SR No.: 023039
Original Sutra Author: N/A
Author: Kirti Maneklal Shah
Publisher: Kirti Maneklal Shah
Publication Year: 1983
Total Pages: 152
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 46

કમનું સ્વરૂપ |
[ ૨૯
અથવા એકપ્રદેશીપુદ્ગલવણા કહેવાય છે. તેવી જ રીતે એ પરમાણુના અનેલા સ સ્ક ધસમૂહને દ્વિપ્રદેશીપુદ્ગલવગણા કહેવાય છે. તેવી જ રીતે ત્રિપ્રદેશી, સંખ્યાતપ્રદેશી, અસ`ખ્યાતપ્રદેશી, અન તપ્રદેશી આદિ આ લેાકમાં અન ત વણાએ પ્રાપ્ત થાય છે. આ બધી જ વણાએ જીવને કોઈપણ ઉપયેાગમાં આવતી નથી, તેથી આ બધી જ વણાએ અગ્રાહ્ય વ`ણા કહેવાય છે, પરંતુ અભવ્ય જીવા કે જેની સખ્યા જઘન્યચુક્ત અનંત એવી અચળ છે તે કરતાં પણ અન તગુણા પરંતુ સિદ્ધ થવા કરતા અનંતમાં ભાગ પ્રમાણુ સંખ્યાના પરમાણુઓના બનેલા જે સ્કા છે તેના આલંબનપૂર્ણાંક જીવ તેની મન, વચન અને કાયાની પ્રવૃત્તિ કરે છે. આ સવ જીવગ્રાહ્ય વગ ણાના નિમ્ન આઠ ભેદ છે.
૧ ઔદારિક શરીર વણા : કે જેનું ગ્રહણ કરી મનુષ્યા અને પાંચે જાતિના તિય ચ જીવા પેાતાના ઔદારિક શરીરની રચના કરે છે.
૨ વૈક્રિય શરીર વ`ણા : કે જેનુ ગ્રહણ કરી દેવ અને નારક જીવા પેાતાના વૈક્રિય શરીરની રચના કરે છે.
૩ આહારક શરીર વણા : કે જેનાં વડે ચૌદપૂ`ધર મુનિ ખાસ હેતુસર લબ્ધિ વડે અત્યંત શુભ એવું આહારક શરીર બનાવે છે.
૪ તેજસ શરીર વણા : કે જેનું ગ્રહણ કરી સર્વ જીવ પેાતાનું તૈજસ શરીર બનાવે છે. આ શરીર હરેક સ`સારી જીવને નિયમા ઢાય છે. તે શરીર આહારના પાચનમાં અને દીપ્તિનું નિમિત્ત છે.
:
આ વણાના પૌદ્ગલિક ધાના ગ્રહણપૂર્વક જીવ
૫ ભાષાવણા વચનવ્યવહાર કરે છે.
૬ શ્વાસાવાસવા : આ વણાના આલંબનપૂર્વક જીવની શ્વાસેારાસ ક્રિયા ચાલે છે.
૭ મનેાવગ ણા : આના આલખન થકી જીવની વિચારપ્રક્રિયા ચાલે છે.
-
૮ કાણુવા : આ વાને ગ્રહણ કરી જીવ પેાતાનું કાણુ શરીર અનાવે છે અર્થાત્ કરૂપે પરિણમાવી આત્મસાત્ કરે છે.
જીવ જ્યારે એક ભવ ત્યજી અન્ય ભવમાં જાય છે. ત્યારે તેને પાતાનું ઔદારિક વા વૈક્રિય શરીર તજી દીધેલું હેાય છે, પરંતુ તેનુ તૈજસ અને કાણુ શરીર સાથે જ હાય છે. કાણુ વ ાને ક વ ણુા કહેવાય છે અને ઔદારિક, વૈક્રિય, આહારક તૈજસ શરીર વ ણુાને નાકમ વગ ા કહેવાય છે.
ઉપરક્ત અઠે વાના સ્કંધા અભવ્યથી અનંતગુણુ અને સિદ્ધના અને તમા ભાગ પ્રમાણુ પરમાણુઓના બનેલા હેાવા છતાં ઔદારિક વગણામાં એક સ્કધમાં જેટલા પરમાણુ (પ્રદેશેા) છે તેથી ઉપર ઉપરની વણામાં અધિક અધિક પ્રદેશ