________________
૧૫૨
જૈન ધર્મના મર્મો પણ તમે એમ કહે, “આ કાકા જ છે.” તે તે દુનય છે. “કાકા છે એમ કહે છે તે બરાબર છે. કારણ કે, ભત્રીજાની અપેક્ષાએ કાકા છે–તમે કહે કે શું મામા નથી કહેવાતા?
જરૂર તે મામા કહેવાય છે પણ તેના ભાણેજની અપેક્ષાએ.
માટે “ આ કાકા છે” તે વાક્ય નય છે.
કાકા પણ છે” તે વાક્ય સ્યાદ્વાદ છે. એટલે કાકા પણ છે અને મામા પણ છે. પતિ છે અને દર્દીની અપેક્ષાએ ડેકટર પણ છે. - ભત્રીજાની અપેક્ષાએ તે “કાકા” હે.
- પણ ભત્રીજાની અપેક્ષાએ જે “કાકા” હેય તે ભત્રીજાની જ અપેક્ષાએ “મામા ન બની શકે.
એક જ અપેક્ષાએ એ વિરોધી ધર્મ એક ઠેકાણે ન રહે. વ્યવહારના વાક્યો નયવાય જ હોય.
આ મારા કાકા છે.” આમ સ્યાદ્વાદથી ન બેલાય. શાસ્ત્રનાં વાક્યો પણ નયવાયો છે. તે બધાંય સ્થા (અપેક્ષાએ જ સમજવાનાં હોય છે. બધે “સ્યા” લખાય નહીં પણ બધે તું સમજી જ લેવાને હેય. : : ત જે રકમ તમારે ચેપડે જમા કરે છે, તે જ
અમને બીજો તેવા મંડે ઉવાર કરે છે. જમા અને ઉધાર છે તે તદ્દન વિધી વસ્તુ. જેમા તે ઉધાર કેવી રીતે?
