________________
સ્યાદ્વાદ
૧૪૯
ફક્ત એક જ દષ્ટિકણ પકડે તે તે સ્યાદ્વાદ ન કહેવાય. બધા દછિકેણને નજરમાં રાખીને વાત કરે તે સ્યાદ્વાર કહેવાય છે. નય : દુનઃ પ્રમાણ
વાક્યો ત્રણ પ્રકારનાં છે. (૧) દાન જ ધર્મ છે.
(૨) દાન ધર્મ છે. (અહીં જ કાર’ ગર્ભિત રીતે લઈ શકાય)
(૩) દાન પણ ધર્મ છે (પણું ઉમેરાયે) દુર્નય વાક્ય-દાન જ ધર્મ છે--તે દુર્નય છે.
દુર્નય એટલે “દુષ્ટ નય. તે એક જ angle આપે છે. એટલું જ નહિ પણ બાકીના એંગલેને ધિક્કારે છે. આ દાન જ ધર્મ છે. તે પછી શીલ, તપ, ભાવ વગેરે શું ધર્મ નથી? ફકત દાન એકલું જ ધર્મ ! તપ એ ધર્મ નહિ? શીલ એ ધર્મ નહિ? ભાવ એ ધર્મ નહિ?
દુવાદી કહે છે, “નહિ, નહિ, નહિ. દાન જ ધર્મ છે. બીજા બધા ધર્મો નથી જ.
નયવાક્ય-દાન ધર્મ છે, એટલે બીજા શીલાદિ ધર્મો ધર્મ નથી એમ નથી કહેવું. પરંતુ દાન ઉપર વધુ ઝોક ચોકકસ છે. પહેલાની માફક શીલ, તપ, ભાવ તરફ તિરસ્કાર નથી–ધિક્કાર નથી. પહેલા વાક્યમાં “ક્ત દાન જ
