________________
માનવગતિનું મૂલ
૧૦૩ અને મને મન બેલી ઊઠે કે, “અરે! આ તે મેત આવ્યું. સાક્ષાત્ યમરાજ આવ્યે.” હવે ખબર પડી કે, “આ તે આપણને પકડી જવાના! આપણે મરી જવાના !” શિકારીઓએ ગોઠવેલ છટકામાં વાંદરા ફસાઈ ગયા. જે એ વાંદરાઓએ હાથ બહાર કાઢીને ભાગી છૂટવાને પ્રયત્ન કર્યો હોત તે તેઓ ઉગરી ગયા હોત, પણ હાથમાં પકડેલું ફળ તેમનાથી છેડાયું જ નહિ. ત્યાં શું થાય? જેને પકÖલું છૂટતુ નથી તે છે વાનર. અને જે પકડેલું છોડી દે છે. તે છે નર.
વાનરે બે રીતે ખતમ થયા. મેતના ગોઠવાયેલા છાટકાના અજ્ઞાનથી અને છેલ્લે પકડાએલા પદાર્થની તીવ્ર આસકિતથી.
મનુષ્ય જીવન પણ અજ્ઞાનતા કે આસક્તિથી બરબાદ થાય છે. માનવજીવન ખૂબ મહાન છે. સૈની પળે પળે ખબર રાખવાની છે, તે વેડફી નાંખવાની નથી. તેને દેહ અને તેની સાતે ય ધાતુઓ નાશ કરવા માટે નથી. એક મણ બરાકમાંથી એક શેર લેહી થાય છે. એક શેર લેહીમાંથી એક જ તેલો વીર્ય બને છે.
નાહક સંસારની ચિંતા કરી શા માટે લેહી બાળા છો? વિચારે, એક મણમાંથી એક શેર વયનું પણ જતન કરે. તેની રક્ષા માટે મરી ફીટે. લેહી બાળા, અને વીર્યનાશ ન કરે.
એક મણે એક શેર લેહી, એક તેલે વિય. આ બીનાને વારંવાર યાદ કરે. નાશ થાળે ત્યારે કૈટલે થાય?
