________________
૨૫૮
ધર્મદ્રવ્યની શાસ્ત્રીય વ્યવસ્થા परिभुक्तेषु भिन्नम् । तथा जलन्नाईसुत्ति-यतिसत्के जले अन्ने 'आदि' शब्दात् वस्त्रादौ कनकादौ च -
धर्मलाभ इति प्रोक्ते दुरादुच्छ्रितपाणये । सूरये सिद्धसेनाय ददौ कोटि नराधिपः ॥
- इत्यादि प्रकारेण केनापि साधुनिश्रया कृते लिङ्गिसत्के वा परिभुक्ते सति 'गुरुलहुगाइ' त्ति क्रमेण गुरुमासश्चतुर्लघव आदि शब्दाच्चतुर्गुरवः षड्लघवश्च स्युः । यतिद्रव्यभोगे इयति एवं प्रकारः प्रायश्चित्तविधिरवगन्तव्यः । अत्रापि पुनर्वस्त्रादौ देवद्रव्यवत्-वक्ष्यमाणदेवद्रव्यविषयप्रकारवत् ज्ञेयम् । अयमर्थः-यत्र गुरुद्रव्यं भुक्तं स्यात्तत्रान्यत्र वा साधुकार्ये वैद्याद्यर्थं बन्दिग्रहादिप्रत्यपायापगमाद्यर्थं वा तावन्मितवस्त्रादिप्रदानपूर्वमुक्तं प्रायश्चित्तं देयमिति गाथार्थः ॥६८॥
ભાવાર્થ
હવે સાધુસંબંધી દ્રવ્ય (શ્રાવથી) વપરાઈ ગયું હોય તો શું પ્રાયશ્ચિત્ત આવે? તે જણાવે છે –
“મુહપત્તિ-આસન આદિ વપરાયા હોય તો ભિન્નમાસ, જળઅન્ન વગેરે વપરાયા હોય તો માસગર, ચતુર્લઘુ વગેરે પ્રાયશ્ચિત્ત આપવું. ગુરુદ્રવ્યના ભોગમાં (વપરાઈ જવામાં) પ્રાયશ્ચિત્તનો આવો વિધિ જાણવો પણ વસ્ત્રાદિના વિષયમાં દેવદ્રવ્ય પ્રમાણે જાણવું.”
ગુરુસંબંધી મુહપત્તિ, આસન, શયન વગેરે વપરાયાં હોય તો ભિન્નમાસ પ્રાયશ્ચિત્ત આપવું અને સાધુસંબંધી જલઅન્નાદિમાં રહેલા આદિ વગેરે) શબ્દથી વસ્ત્ર વગેરે અને કનક વગેરે પણ જાણવા.”
દૂરથી જ હાથ ઊંચો કરીને ધર્મલાભ કહે છતે શ્રી સિદ્ધસેન સૂરિને રાજાએ કોટિદ્રવ્ય આપ્યું. ઇત્યાદિ પ્રકારે કોઈએ પણ સાધુ સંબંધી કર્યું હોય કે દ્રવ્યલિંગી પાસેનું (સુવર્ણાદિ) દ્રવ્ય વપરાય છતે ક્રમશઃ ગુરુમાસ, ચતુર્લઘુ આદિ શબ્દથી ચતુર્ગુરુ અને ષડુલઘુ જાણવા. સાધુ સંબંધી