________________
૪}
ત્યારે એક બીજા દર્શનના વિદ્વાને એક-મીજા પર નાસ્તિકતાના આક્ષેપેા કરતા. એકે કહ્યું: નાસ્તિનો લેનિન્દ્રા:, ત્યારે ખીજો મેલ્યુાઃ નાસ્તિકો વૈયનિજ,ત્યારે ત્રીજાએ કહ્યું': જ્ઞાતિજ: નાંચનિમ્ન૪:, ચાથા ખેલ્યાઃ નાસ્તિો ચૌત્તિઃ આમ શબ્દાશબ્દિ તુમુલ ચાલતુ વિશેષજ્ઞોનુ કહેવુ એમ થતુ' કે, આમ બધા એક બીજાને નાસ્તિક કહેવા લાગી જશે તે પછી સંસારમાં આસ્તિક કેણુ રહેશે ! ગમે તેમ હા, પણ એ દહાડા વહી ગયા. આજે તા એ આક્ષેપનું ક'ઈય. વજન નથી. ઉલટું, એવા આક્ષેપ કરનારનું કેવળ મતિૌ`લ્ય સૂચવાઇ જાય છે. વિચાર-ભેદ સંસારમાં કયાં નથી ! કેવલજ્ઞાનદન વિષે ક્રમવાદી, યુગપવાદી અને એકત્વવાદી શ્રુતધરામાંથી પણ, તેવી સૈદ્ધાન્તિક-આગમિક તત્ત્વચર્ચાને અંગે પણ કેઇ નાસ્તિક કે મિથ્યાષ્ટિ ન કર્યાં, તે ધર્મના આજના વ્યાવહારિક રીતરિવાજોને દેશ-કાળ અનુસાર ગૌણુ–મુખ્ય ભાવે ચેાજવામાં અને ઉચિત પરિવત્તન કરવામાં નાસ્તિકતાનું માણુ ફ્રેંકવું એમાં કાં ડહાપણુ સમાયલું છે એ સમજવુ' અમને મુશ્કેલ થઇ પડે છે. સધયાત્રા, સામિવચ્છલ વગેરે સદા એકાન્ત આવશ્યક છે એમ તા હજાર આચાર્યા ભેગા થાય તેય કહી શકે
