________________
(૧૮) પણ આ બધા માટે હૈયામાં છેવટે માનવતાને વાસ તે જોઈશે જ. માનવતા ધર્મનું નીચલા સ્ટેજનું ઉત્થાન છે. પણ માનવતાને નામે આત્મિક ઉત્થાનને છેહ દેવાને પ્રચાર એ તે નર્યું ગાંડપણ જ છે. આત્મિક સમજ જ માનવતાને ટકાવનાર અને પોષનાર છે. ફંડફાળામાં આપનાર પણ મેટે ભાગે ધમી વર્ગ છે એ તે હકીકત છે ને !
ઉત્થાન–પતનઉત્થાન, મહાભયંકર છે ભવના ફેરા. ટાળ્યા ટળે નહિ. મનને ગમે નહિ. છેડે છેડે નહિ. કર્મનાં બંધન કપરા. નવાનવા મુકે મમરા. જાણે ભમરાના ચટકા. | આત્મા અનાદિકાળને. કર્મ અનાદિના. આત્મા અને કર્મનું જોડાણ અનાદિનું. કર્મ જડ પુગલને સમૂહ, આત્મા ચેતન અસંખ્ય પ્રદેશી. જડનું ચેતન પરનું જે એજ સંસાર ને? સંસારી અને કર્મ વિનાને એ બને નહિ. જીવાત્મા મુક્ત અને જન્મ લેવું પડે એ વાત જ ટી. જૈનશાસનની વાત જ મટી. ના માને એને પડે કર્મની સેટી.
નિગદ અનાદિની તેમાં આત્માઓ અનંત. અસંખ્યાત ગોળા નિગોદના. એક એક ગોળામાં અસંખ્યાત નિગોદ. એક એક નિગોદમાં અનંતા જીવાત્મા. વાહરે જૈનશાસનની સૂક્ષમતા. અનાદિકાળથી અનંતકાળ જીવાત્માએ નિગોદમાં વ્યતીત કર્યો.
એક આત્માની સિદ્ધિએ એક જીવ નિગોદથી નીકળે. જેની ભવિતવ્યતાને સુંદર પરિપાક થયું હોય તેજ નીકળે ને? અવ્યવહાર રાશિમાંથી વ્યવહાર રાશિમાં આવેલ ગણાય. વિ. વિ. સૂક્ષ્મતા ખૂબ ખૂબ સમજવા જેવી છે. સૂક્ષમ અનંત
