________________
૭૪ જૈનમાર્ગની પિછાણ
જંતુઓને ત્રાસ આપનાર હળ, મૂસળ આદિ અધિકરણે મેં કરાવ્યાં હોય અને પાપી કુટુંબનાં પોષણ ક્ય હેય, તે સર્વની હમણાં હું નિન્દા કરું છું, સુકૃતાનુમોદના
સ્વ–પરનાં સુકૃતની અનમેદના કરવી જોઈએ. જેમ કે, શ્રી જિનભુવન, શ્રી જિનાગમ અને શ્રી ચતુર્વિધ સંઘ-એ ઉત્તમ પ્રકારનાં સાતે ક્ષેત્રમાં જે ધનબીજ મેં વાગ્યું હોય અગર મન, વચન, કાયાથી તેની ભક્તિ કરી હોય, તે સુકૃતની હું વારંવાર અનુમોદના કરું છું. આ સંસારરૂપી સમુદ્રમાં જહાજ સમાન રત્નત્રયીનું સમ્યગૂ રીતિએ જે આસેવન મારાથી થયું હોય, તે સવ સુકૃતનું હું અનુમોદન કરું છું. શ્રી અરિહંત, શ્રી સિદ્ધ, શ્રી આચાર્ય, શ્રી ઉપાધ્યાય, શ્રી સાધુ અને શ્રી સિદ્ધાન્તને વિષે મેં જે બહુમાન કર્યું હોય; તેની અનુમોદના કરું છું. સામાયિક, ચતુર્વિશતિસ્તવ આદિ ષડાવશ્યકમાં મેં જે કાંઈ ઉદ્યમ કર્યો હોય, તે સુકૃતની અનુમોદના કરું છું. '
શુભ ભાવ
મરણ સમયે શુભ ભાવ લાવવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. જેમ કે, આ જગતમાં પૂર્વે કરેલાં પુણ્ય અને પાપ એ જ સુખ-દુઃખનાં કારણે છે.
સુખ-દુઃખનું કારણ બીજું કઈ નથી, પૂર્વે બાંધેલાં કર્મોને ભેગવટે કર્યા સિવાય છૂટકે જ નથી. નરકમાં નારકીપણે આ આત્માએ તીવ્ર કલેશોને અનુભવ કર્યો છે.
