________________
પર : જૈનમાર્ગની પછાણ
પુદ્ગલપરાવર્તન કાળથી ઓછો હોય, તે શુકલપાક્ષિક કહેવાય. તે સિવાય શ્રાવક એ નામ શ્રાવક-સ્થાપના શ્રાવક કે દ્રવ્યશ્રાવક ગણાય. સમ્યગુદર્શન
શ્રાવકધર્મનું મૂળ સમ્યક્ત્વ છે, તેથી સમ્યક્ત્વમૂલ બાર વ્રતને શ્રાવકધર્મ કહેવાય છે.
સમ્યક્ત્વને ધર્મવૃક્ષનું મૂલ, ધર્મ પુરનું દ્વાર, ધર્મપ્રાસાદને પાયે, ધર્મપીઠનો આધાર, ધર્મામૃતનું ભાજન તથા ધર્મગુણોના નિધાન તરીકે શાસ્ત્રોમાં વર્ણવેલ છે. તત્ત્વાર્થ શ્રદ્ધાનસ્વરૂપ શુદ્ધાત્મ અધ્યવસાય, તે જ સમ્યક્ત્વ છે.
આત્મ અધ્યવસાય એ પક્ષ જ્ઞાની એવા છદ્મસ્થ પ્રાણીએને અગોચર છે. પક્ષજ્ઞાની એવા છદ્મસ્થ આત્માઓથી તે તેને ઉચિત પ્રવૃત્તિના સ્વીકાર અને અનુચિત પ્રવૃત્તિના ત્યાગ દ્વારા જ ઓળખી શકાય છે. સમ્યક્ત્વની ઉત્પત્તિ પણ પરમાર્થથી તે કર્મ ગ્રથિને ભેદ થવાથી થાય છે, તો પણ મિથ્યા–ત્યાગાદિ ક્રિયાઓ જ કર્મન્વિના ભેદમાં કારણભૂત થાય છે; તેથી કારણમાં કાર્યને ઉપચાર કરીને વ્યવહારમાં મિથ્યા–ત્યાગને જ સમ્યક્ત્વ માનેલું છે. એ કારણે શ્રાવકધર્મની ઈચ્છાવાળે આત્મા ચાવજજીવ માટે, મન-વચન-કાયાથી કરવું, કરાવવું અને અનુમોદવું, એ સર્વ પ્રકારે મિથ્યાત્વને ત્યાગ કરે. આઠ પ્રકારના દર્શનાચાર
સમ્યગદષ્ટિ શ્રાવક આઠ પ્રકારના દર્શનાચારોનું પાલન
