________________
૩૪
જૈનધર્મ અને માંસાહાર પરિહાર
એથી એવી આજ્ઞા એ મચ્છી વાપરવાનું વિધાન નથી બની શકતી. હા, એટલું ખરું કે ભવિષ્યની પ્રજા એ વર્તમાનકાલીન આજ્ઞાને વિધાન માની એ ન છેડે તે ઉપરથી એ આજ્ઞાને ધમમાં ખપાવે એમ પણ મને.
ભવિષ્યના પંડિતા એના પર ગમે તે સૂંથણાં ચૂથે પણ આપણે તેા જાણીએ છીએ કે એ કથન વિધાન નહોતું. પણ આપદ્ધમ હતા. આપેલા અપવાદ મા હતા.
અહીં એક વસ્તુની ખાસ સ્પષ્ટતા કરવાની ખાસ જરૂર છે. પડતા માને છે કે એ યુગમાં ગૃહસ્થા તથા મુનિ માંસાહાર કરતા જ પણ મૂળ ધ્યેય અહિંસાનું હાઈ ધીરે ધીરે એ નિરામિષાહાર તરફ વળતાં આજે કટ્ટર નિરામિષાહારી બની ગયા છે; જ્યારે પરપરાગત લાકે પેાતાની આજની ભૂમિકા પરથી બંનેને ચુસ્ત વનસ્પત્યાહારી જ માને છે, કારણ કે · જૈન ' શબ્દ સાથે માંસના સંબંધ જ એમને થથરાવી મૂકે છે.
6
પણ સાચી વાત તે એ છે કે તેનુ કહેવુ અસત્ય છે. એ કાળમાં જૈને મોટે ભાગે ક્ષત્રિયેા હાઈ શિકાર અને માંસાહારથી એ પૂર્ણપણે મુક્ત હતા એવુ કહી શકાતું નથી. શાસ્ત્રો જ એના અનેક પુરાવા પૂરા પાડે છે. તેમ જ વૈસ્યા પણ કડકપણે નિરામિષાહારી જ હતા એવું મહાશતક કે ધન જેવાઓની કથા પરથી કલ્પી શકાતું નથી. હા, એટલું ખરું કે મુનિએ કડકપણે નિરામિષાહારી
જ હતા.
આજના યુગમાં ધંધાકીય પરિસ્થિતિ જ એવી છે કે સત્ર ખાસ કરી શહેરામાં તે! શેઠ હોય કે નોકર યા કામદાર કાઈ પણ રાત્રિભાજન ત્યાગનું વ્રત પાળી શકે તેમ નથી. તેમ જ ડૂંગળી—બટાટા વગેરે કંદમૂળાથી પણ ભાગ્યે જ કોઈ ધર સથા મુક્ત હશે એવી કહેવા જેવી પરિસ્થિતિ બનતી જાય છે. છતાં એ જ ધરમાંથી ફાઈ
