________________
પરિશિષ્ટ
૧૨૭ મૂળ દશેય અહિંસાનું હોવા છતાં બૌદ્ધોની નવી પેઢીઓ નિરામિષાહારના સંસ્કાર નથી પામી. કારણ કે મૂળમાં જ નબળાઈ હતી. જ્યારે મહાવીરના માર્ગમાં મૂળથી જ તીવ્ર આગ્રહ હતો. એથી જ જગતના ધર્મોમાં એ જ એક માત્ર માંસાહારને પ્રબળ વિરોધ પિકારતો રહ્યો છે.
બાકી જ્યારે જનસંખ્યા વધે છે, સંપ્રદાય પાછળથી ફાલેફુલે છે તેમ જ કોઈ આપત્તિ વિશેષના પ્રસંગે આવે છે ત્યારે નિર્બળતાને કારણે મૂંઝાયેલાઓને સહાય કરવા યા પડેલાઓને ઉદ્ધાર કરવા કેટલાક અપવાદો આપવા પડે છે-કેટલાક સહેવા પડે છે, જે કેવળ આરામના વિસામારૂપ હોય છે. અને આપણે જોઈએ છીએ કે દુષ્કાળની આંધિમાં ઘેરાયેલાઓને બહાર કાઢવા માટે જ એ કાળના સ્થવિરેને અ૫કાલિક અપવાદો આપવા પડ્યા હતા. પણ મૂળમાં તે અપવાદને સ્થાન હોય જ નહીં.
પ્ર. ૫ ૨૦૦૦ વર્ષથી મૂંઝવતી આ સમસ્યા હલ કરવાને તમારા પ્રયત્ન પ્રશસ્ય છે તમારી ધગશ માટે પણ તમે અભિનંદનને પાત્ર છે. પણ મુનિઓના માંસાહારની વાત કોઈને પણ ગળે કેમ ઊતરે ? એટલે મને લાગે છે કે આ સમસ્યા હલ કરવાની શુભ ભાવના છતાં તમે તમારી સામે જ આંધિ ચડાવશે.
ઉ. પ જે કે એ મુનિઓ-મુનિઓ હતા જ નહીં, કેવળ વેશધારી મુનિઓ હતા. છતાં સેંકડો વર્ષોના સંસ્કારને કારણે આવી વાત ધૂણું ઉપજાવતી હોઈ મારી સામે જ આંધિ ચડે એમ બને. પણ હરેક પ્રશ્નને તે યુગની દૃષ્ટિએ જ વિચારવો જોઈએ ને બીજાને સમજવા જેટલા -સહિષ્ણુ થવું જોઈએ.
(૧) ભગવાન નેમનાથ અને તેમની જાનને માંસભોજન પીરસવા કેવી તૈયારીઓ થઈ રહી હતી ? ભ. મહાવીરના પરમ શ્રેષ્ઠ શ્રાવક મહાશતકને ત્યાં પણ રેજ માંસ ક્યાં નહોતું રંધાતું ? મા ખમણના
