________________
E
શ્રીનવકાર
૧૪૮
પ્રવાહની ગતિ વધે, એ ગતિ વધે એટલે જીવનમાં ઉત્સાહ અને ભાવનાને વેગ વધે. એથી શરીરનું જીવન સરવા માંડે અને આત્માનું જીવન શરૂ થાય. તાત્ત્વિક રીતે વિચારતાં શરીરનું જીવન જ ન સંભવી શકે, જીવન તે આત્માનું જ હેય. શરીર તે આત્માનું માત્ર માધ્યમ છે, તેની મારફત આત્માએ પિતાને સઘળે કલ્યાણકારી પ્રકાશ સંસારમાં ફેલાવવાનો હોય છે. જ્યારે આજે તે શરીર જ આત્માનું ઘણું બનીને બેસી ગયું હોય તેવો અવળો ક્રમ લગભગ સંસારમાં વર્તાય છે. કારણ કે આત્મભાવને જીવંત રાખનાર નવકારને જે આંતસ્પર્શ કાયમીપણે આપણા જીવનમાં રહેવું જોઈએ તે આજે ઘણી રીતે એ છે થતું જાય છે–થઈ ગયા છે. નવકાર પ્રધાન હતું જ્યાં સુધી જૈનોના જીવનમાં, ત્યાં સુધી સંસારમાં તેમનું પ્રધાન સ્થાન રહ્યું, આજે તેમણે તેને અવગણ-ગૌણ બનાવ્યા, એથી તેઓનું સ્થાન પણ ગૌણ બની ગયું. - નવકારની આરાધનાના પ્રભાવે જેઓના પૂર્વજોએ સ્વ અને પરનું કલ્યાણ સાધ્યું, સંસારમાં અહિંસાની અમરવેલ ફેલાવી, સર્વત્ર સત્યનાં તેજ રેલાવ્યાં, શીલની સૌરભ ફેલાવી અને ત્યાગની મૌલિકતા ખીલવી, તેઓના ઉત્તરાધિકારી જેને આજે નવકારની આરાધનાના અભાવે વાણું, વિચાર અને વર્તનમાં વામણું બની જઈને બધી વાતે દુઃખ અનુભવી રહ્યા છે. દેવ, ગુરુ અને ધર્મમાં સન્નિષ્ઠા કેળવવાને બદલે આજે તેઓ અન્ન, વસ્ત્ર અને આવાસની પ્રાપ્તિ પાછળ ઘેલા બની ગયા છે.
