________________
અરિહંત
નહિ,
- દેશને
મહામંત્રને ઉપકાર
૭૫ તે ઉપરાન્ત વિશેષ કારણ તે તે છે કે શ્રી અરિહંત ભગવંતે કેવળ માર્ગ દર્શાવનાર જ નહિ, સ્વયં માર્ગરૂપ પણ છે. શ્રી અરિહંતના દર્શન માત્રથી પણ ભવ્ય જંતુઓને મેક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિ થાય છે. ઉપદેશથી જેમ શ્રી અરિહંતે. મેક્ષમાર્ગને આપનારા થાય છે, તેમ ઉપદેશ સિવાય તેઓના દર્શન, પૂજન, સ્તવન અને ધ્યાનાદિથી પણ મેક્ષ અને મેક્ષમાર્ગની પ્રાપ્તિ કરાવનારા થાય છે. શ્રી અરિહંત ભગવંતેની એ વિશેષતા છે. કહ્યું છે કે
नामाकृतिद्रव्यभावः, पुनतस्त्रिजगज्जनम् । ક્ષેત્રે સમિમત [પામે ? |
અથ–નામ, આકૃતિ, દ્રવ્ય અને ભાવ વડે ત્રણેય. જગતને પવિત્ર કરનારા સર્વ ક્ષેત્રના અને સર્વ કાળના શ્રી અરિહતેની અમે ઉપાસના કરીએ છીએ. ૧.
શ્રી અરિહંત ભગવત ઉપદેશ વડે જ મેક્ષના અને તેના માર્ગને દાતાર છે, એ એકાન્ત નિયમ શ્રી જૈનશાસનમાં નથી. ઉપદેશ અને આજ્ઞાપાલન વડે જેમ શ્રી અરિહંત. ભગવંતો મેક્ષ અને તેના માર્ગની પ્રાપ્તિના હેતુભૂત છે, તેમ તેઓના નામ-સ્મરણાદિ કે આકૃતિના દર્શનાદિ વડે પણ ક્લિષ્ટ કર્મોને ક્ષય કરાવી મોક્ષની અને તેના માર્ગની. પ્રાપ્તિના હેતુભૂત બને છે. શ્રી અરિહંત ભગવંતેનું નામ અને રૂપ જેમ કર્મને ક્ષેપશમ કરાવનાર અને માર્ગ પમાડનાર છે, તેમ તેઓનાં દ્રવ્ય અને ભાવ પણ અંતરાયાદિ કમેને હઠાવનાર અને જ્ઞાનાદિ ગુણોને પ્રગટાવનાર થાય છે.
