________________
૧૭૬
- પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર મંગલ વાક્યોનું ચિંતન કરતે રહે, તે એથી ચિંતનવૃત્તિનું સુંદર માર્ગન્તરીકરણ થાય છે. એ સત્ય છે કે મનુષ્યનું મન નિરર્થક નથી રહી શકતું, તેમાં કેઈ ને કોઈ પ્રકારના વિચાર અવશ્ય આવવાના જ. તેથી ચારિત્રભ્રષ્ટ કરનાર વિચારોના સ્થાને ચારિત્રવર્ધક વિચારોને જે સ્થાન આપવામાં આવે, તે મનની ક્યા પણ ચાલતી રહેશે તથા તેના ઉપર શુભ પ્રભાવ પણ પડતે રહેશે. જ્ઞાનાર્ણવમાં શ્રી શુભચન્દ્રાચાર્યો બતાવ્યું છે કે
अपास्य कल्पनाजालं, चिदानन्दमये स्वयम् । यः स्वरूपे लयं प्राप्तः, स स्याद्रत्नत्रयास्पदम् ।। नित्यानन्दमयं शुद्धं, चित्स्वरूपं सनातनम् । पश्यात्मनि परं ज्योति-रद्वितीयमनव्ययम् ।।
અર્થા–સમસ્ત કલ્પનાજાળને દૂર કરીને પિતાના ચૈિતન્ય અને આનંદમય સ્વરૂપમાં લીન થવું, એ નિશ્ચયથી રત્નત્રયની પ્રાપ્તિનું સ્થાન છે. જે આ વિચારમાં લીન રહે છે કે-“હું નિત્ય આનંદમય છું, શુદ્ધ છું, ચૈત્યન્ય રૂપ છું, સનાતન છું, પરમ જ્યોતિ (જ્ઞાનપ્રકાશ) રૂપ છું, અદ્વિતીય છું અને ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રૌવ્ય સહિત છું.”તે વ્યક્તિ વ્યર્થ વિચારથી, પિતાની રક્ષા કરે છે અને પવિત્ર વિચાર અથવા ધ્યાનમાં પિતાને લીન રાખે છે. માર્ગાન્તરીકરણને આ સુંદર પ્રવેગ છે.
મૂળ વૃત્તિઓના પરિવર્તનને ચે ઉપાય શોધ”
