________________
સામાયિક ધમ
અર્થ : કુશલાશયરૂપ હાવાથી અને સ યેાગેાની વિશુદ્ધિરૂપ હોવાથી આ સામાયિકના પરિણામ તાત્ત્વિક અને એકાન્ત નિરવદ્ય છે. જેવા વિચાર તેવા જ આચાર અને જેવા આચાર તેવા જ વિચાર, એ તાત્ત્વિક પરિણામ છે.
૩૭
સામાયિકમાં સર્વ જીવેા સાથે મૈત્રીભાવ છે અને તેવું જ અહિંસાયુક્ત આચરણ પણ છે, તેથી તે એકાન્ત નિરવદ્ય છે. એ કારણે સામાયિકની પ્રતિજ્ઞા અંગીકાર કરવાથી પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ અને વનસ્પતિ જેવા સૂક્ષ્મ જીવેાની Rsિ'સા પણ થઈ શકતી નથી અને તે હિંસાથી ખચવા માટે ખાવા-પીવા, મેસવા ઊઠવા, ખેલવા-ચાલવા સૂવા અને જાગવા જેવી ક્રિયા કરતી વખતે પણ ઘણુ' યતનાપૂર્ણ જીવન જીવવુ' પડે છે. એનું જ નામ સક્રિય અહિંસા અને આત્મૌપમ્ય દૃષ્ટિનું સક્રિય પાલન છે.
સામાયિકની પ્રતિજ્ઞાના અથથી પ્રરૂપક શ્રી તીર્થંકર દેવા છે અને સૂત્રથી રચના કરનારા શ્રી ગણધર ભગવતા છે.
સામ, સમ અને સમ્મ એ ત્રણ ‘સામાયિક' શબ્દના પર્યાયવાચી શબ્દો છે.
સામ એટલે મધુર પરિણામ. સ` જીવે સાથે મૈત્રીના પરિણામ.
સમ એટલે ત્રાજવા જેવા સમાન પિરણામ. સ સંચાગે। અને વિચાગેા પ્રત્યે સરખા પરિણામ.
સમ્મે એટલે ખીર-ખાંડની જેમ પરસ્પર મળી
