________________
તત્વદેહન શરીર સિવાયનાં જે દ્રવ્યના સંબંધથી અરિહંતાકાર ઉપગ જ્ઞાતાના જ્ઞાનમાં આવે તે બધાં નિમિત્તે કારણે ભવ્ય વ્યર્તિરિક્ત નોઆગમથી દ્રવ્ય નિક્ષેપમાં ગણેલા છે. પછી તે નિમિત્તા અનુગીપણે સ્મરણ કરાવનારા હોય યા પ્રતિયોગીપણે સમરણ કરાવનારા હોય પરંતુ તે બધાં નિમિત્ત-કારણે માન્યાં છે.
કાર્યમાત્રની ઉત્પત્તિ ઉપાદાન અને નિમિત્ત ઉભય કારણેના સંગથી માનેલી છે. અરિહંતાકાર ઉપગપણે એક કાર્ય છે. તેથી તે કાર્યમાં ઉપાદાન કારણ જેમ આત્માથી કથંચિત્ અભિન્ન એવું ભૂત અને ભાવિ પર્યાયમાં કારણભૂત વર્તમાન શરીર છે તેમ નિમિત્ત કારણ તરીકે નામ, સ્થાપના અને અનુયેગી પ્રતિવેગી આત્મા અને શરીરથી ભિન સઘળાં કારણોને સમાવેશ થાય છે.
સમ્યગ્ગદષ્ટિ જીવ તે બધાં કારણોને કારણપણે સહે છે તેથી તેને દ્રવ્યભાવ સમાપત્તિનો લાભ થાય છે. અને સમાપત્તિ જ તીર્થકર નામકર્મના બંધરૂપ આપત્તિનું અને તીર્થકર નામકર્મના ઉદયરૂપી સંપત્તિનું પરમ કારણ બને છે. | તીર્થકરોના ધ્યાનમાં ધ્યાતાની એકતા જે જે નિમિત્તા અને ઉપાદાન-કારણથી થતી હોય તે બધાં નિમિત્ત અને ઉપાદાન-કારણેને સમ્યગૂદષ્ટિ જીવ કારણપણે સહે છે. તેથી તેનું જ્ઞાન સમ્યગું બને છે.
સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યગદર્શન ગુણ સમ્યગ્દષ્ટિની
