________________
૫૦
વીર્યાચારના ત્રણ અતિચાર. મન, વચન અને કાયાની સામર્થ્ય શક્તિ વિશેષ તે વીર્ય અને તે મન, વચન અને કાયાનું વીર્ય ધર્મકરણીમાં વાપરે તે વીર્યાચાર કહેવાય. (૧) ખેદ પા થકે કરે, દીલગિરીથી કરે, ધર્મ કરણ કરવામાં કુવિકલપ ચિંતવે તે મનગ વીર્યાતિચાર. (૨) વચન યોગે સક્ઝાય સ્તવનાદિક ન કરે તે વચનયોગ વીર્યાતિચાર. અને (૩) છતી શકિતએ ધર્મ કરણીમાં કાયબલ ન ફેરવે છે. કાયગવીયંતિચાર,
આ ત્રણે અતિચાર પણ યથાશકિતએ ટાળવાને ખપ કરું.
ઉપર પ્રમાણે બારે વ્રતના ૧૨૪ અતિચાર થયા. આ બાર વ્રતનું નિરતિચારપણે પાલન કરવાથી સંસારની અનેક દુષ્ટ વાસનાઓ ક્ષીણ થઈ જાય છે. આ ચાર શુદ્ધિ થવાની સાથે નીતિબળ અને ધર્મબળ વૃદ્ધિ પામતું જાય છે. નીતિભ્રષ્ટ કાર્યોથી દૂર રહી સત્ય અને શુદ્ધ માર્ગ ઉપર ટકી રહેવાના સંસકારો જામે છે. વ્યવહારિક અને નિશ્ચય બને જીવન સુધરે છે અને આત્મવિકાશથી નિરંતર અનેક ગુણ પ્રકાશિત થાય છે.
વ્રત ઉચ્ચરવાની રીત શુભ દીવસે સવાશેર ખાને સાથીઓ કરી શ્રીફલ ઉપર સ્થાપનાચાર્ય પધરાવી શુદ્ધ વસ્ત્ર પહેરી ત્રણ નવકાર ગણી ગુરૂ પાસે વ્રત ઉચ્ચરે. પછી પુસ્તક રૂપાનાણાથી પૂછ વાસક્ષેપ ગુરૂ પાસે નખાવે.
