________________
૨૪૨
દક્ષિણદિશિ અને નૈઋત્ય કોણ વર્યું છે. રવિના ઉદય અને અસ્તવેળાએ, સૂર્યચંદ્રના ગ્રહણ કાલે તથા આપણા સ્વજનાદિકનું મૃતક જ્યાં સુધી પડ્યું હોય, ત્યાં સુધી જમવું નહિ. જ્ઞાતિથી ભ્રષ્ટ થયો હોય તેને ઘેર જમવું નહિ. બાલ સ્ત્રી ગર્ભ અને ગૌવધ કરનાર, આચાર લોપનાર અને પિતાના કુલને ત્યાગ કરનારની પંક્તિમાં જાણ થકે શ્રાવક જમવા બેસે નહિ. ભેજનની આદિમાં પાણી પીવું તે વિષ સમાન છે. ભજનને અંતે વધુ પાણી પીવું તે શિલા સમાન છે. ભજનની વચમાં પાણી પીવું તે અમૃત જેવું છે અજીણ હોય તેમજ વમન (ઉલટી) થયું હોય તે ભજન ન કરવું. પિતાની જમણું નાસિકા ચાલતી હોય ત્યારે ભેજન કરવું, ઝાડે જવું, ઉંઘવું, ધ્યાન કરવું. અને ડાબી નાસિકા ચાલતી હોય ત્યારે પાણી પીવું, મૂત્રને ત્યાગ કરે. જમ્યા પછી ઉનાળા સિવાય નિદ્રા ન કરવી, કેમકે દીવસે સુવાથી શરીરને વિષે રોગોત્પત્તિ થાય. બની શકે તે ગંઠસહી આદિ પચ્ચકખાણ કરવું.
૮. પિતાની ખામીઓ કમી થાય તેમ કરવું. જિજ્ઞાસુ સજજને સાથે ધર્મચર્ચા કરવી. સારું વાંચેલું ભણેલું સાંભબેલું પુનઃ પુનઃ વિચારવું. ગુણીજનેના ગુણ જોઈને ગ્રહણ કરવા અને તેમનું બહુમાન કરવું. આત્મનિંદા અને પરના છતા ગુણની પ્રશંસા કરવી. ઉપાશ્રયાદિમાં રહેલા મુનિરાજ પાસે જઈ સામાયિક લઈ ધર્મોપદેશ સંબંધી પૃચ્છા કરવી. નિરંતર દાન શીલ તપ ભાવના ધ્યાન અને શ્રતના અભ્યાસ વડે દીવસને સફલ કરો અને બીજાઓને જ્ઞાન આપવું. કહ્યું છે કે –
