________________
૨૩૨
દાનનું વધારે ફલ મેળવવાની રીત.
વિધિ-વ્ય–-પાત્ર-વિરોપાત તદિરો ૧. વિધિ (કલ્પનીયપણું વિગેરે એટલે સાધુ વિગેરેને જે વખતે જે ચીજ જોઈતી હોય તે વખતે તે વસ્તુ નિર્દોષ આપવી.) ૨. દ્રવ્ય (ન્યાયપાજીત દ્રવ્ય) થી આપેલી ક૯૫નીય નિર્દોષ વસ્તુ હોય તે ફળ દાતારને સારું મળે. આ બંને શુદ્ધ હોય, પણ ૩. દાતારને ભાવ જેમ જેમ નિર્મળ હોય તેમ તેમ વધારે સારું ફળ પામે. પૂર્વોક્ત ત્રણે શુદ્ધ હોય, પણ ૪ પાત્ર (લેનાર ગ્રાહક) ની જેટલી શુદ્ધ દશા વતની હેય, તેટલું જ શુદ્ધ ફળ પામે. માટે પાત્રાપાત્રને વિચાર કરી પિતાને અધિક લાભ મળે, તે માટે દાન દેવાની વિધિ વિગેરે ચાર દેખાડવામાં આવ્યાં છે.
આ પ્રમાણે બાર વ્રતમાં રહેલો (પાળ) સાત ક્ષેત્રમાં ધન ખરચતે દયા વડે અતિ દુખી જીવોને ધન આપતે તે મહા શ્રાવક કહેવાય છે. જે પાસે રહેલું, મરણ સમયે સાથે નહિ આવનાર, એવા ધનને ઉત્તમ સ્થળે (સારા પાત્રમાં) ખરચી શકતું નથી. તે બીચારે દુઃખે પાળી શકાય તેવું ચારિત્ર કેવી રીતે આદરી શકશે? ચારિત્રની ભાવના વિના શ્રાવકપણું ટકી શકતું નથી. માટે શક્તિ પ્રમાણે ધનાદિને અવશ્ય પરોપકારાર્થે વાપરવું. લક્ષ્મી (ધન) ની ત્રણગતિ છે. ૧. દાન. ૨. ભેગ અને નાશ, જે દાનમાં લક્ષ્મીને સદ્વ્યય ન થાય તે ભેગ કે રાજા ચર આદિકથી નાશ થવાનું છે અને તેવી રીતે નાશ થતાં આત્મની દુર્ગતિ થાય છે. માટે થોડામાંથી થોડું પણ સુપાત્રમાં વાપરવું, કેમકે સુપાત્રમાં વાપરવાથી અનંતગણું ફળ મળે છે. પણ એ વિચાર ન
