________________
૨૩૦
વીર્યંચારના ત્રણ અતિચાર
મન વચન અને કાયા એ ત્રણનું સામર્થ્ય તે વીય. ત્યાં સાધુ તથા શ્રાવક પાતપેાતાના ગુણસ્થાનક માફક તથા પેાતાની દશા માફક જે જે ધર્મકરણી કરે તેમાં ત્રણે ચેાગનું વીય ફારવીને કરે, કેમકે વીચૈલાસ તેવું ફળ પામે,
૧ મનાયેગે સીદાતા થકા કરે, ઉત્સાહ વિના કરે, જે આ કામની વેઠ કયારે ઉતરશે, એ કામ હાથમાં ન લીધુ હાત તેા સારું થાત. હવે બીજો કોઈ માથે લે તેા હું મૂકી દઉં. કઈ રીતે છૂટે તેા સારું થાય. આ કામમાં મહેનત ઘણી પડશે, પૈસા ઘણા ખરચાશે. શુ' કરીએ ? વગર વિચાર્યે ફ્સાયા, હવે ફરી આવું જોઇને આરભીશું. ઈત્યાદિ કુવિકલ્પ મનમાં કરે તે મનોયાગ વીર્યાચારાતિચાર,
૨ વચનાગે ઉત્સાહથી સજ્ઝાય સ્તવનાદિ કરે નહીં, મદ્રુ ભાષાથી ગડબડ કરીને કહે, ખીજો કોઈ ધમ કાય કરતો હાય તેને મુશ્કેલી દેખાડી ઉત્સાહભંગ કરે તથા ધર્માંકાય કરીને અને કર્યા પછી ખેદ કરે કે કરતાં શું કર્યું, પણ કઠણ પડયુ, મારું તે મન જાણે છે, કેાઈએ મદદ ન કરી. શુ કરીએ ? આગેવાન થયા એટલે અમારે તેા કર્યા વિના ચાલે નહીં, શું કરીએ ? શરીર નબળું થઈ ગયું તે હજી ઠેકાણું આવ્યું નથી. આમ કહીને ઘણાનાં ચિત્ત ભંગ કરે. ઈત્યાદિ હીનતાનાં વચન કહે તે વચનયાગ વીર્યાચારતિચાર.
૩. ધર્મકરણીમાં છતી શક્તિએ કાયાએ કરી આળસ કરે, વેડ માફક કરે, બહુમાન રહિત ભયાદિ કારણે કરે, અભિમાનથી, દેખાદેખીએ અથવા લાલચથી ધર્મ અનુષ્ઠાન કરે તે કાય ચાગ વીર્યાચારાતિચાર.
