________________
૨૦૬
જ્ઞાનાચારના આઠ અતિચારનુ' સ્વરૂપ,
૧ અકાળ અધ્યયન-કાળ વિના સૂત્ર સિદ્ધાંત ભણે ગણે તે અતિચાર લાગે. તે કાળ વેળા કહે છે. સવારમાં અરુષ્ણેાદય પહેલાંની એક ઘડી ( ૨૪ મીનીટ) રાત્રીની અને એક ઘડી અરુણાદય પછીની એ બે ઘડી પ્રભાતની કાળ વેળા, તેવીજ બે ઘડી મધ્યાન્હેની, તેવીજ એ ઘડી સાંજની, તથા બે ઘડી મધ્ય રાત્રીની એ ચારે કાળ વેળા કહીએ. તેમાં નવું ભણવું ગણવું સાંભળવું કાંઈ પણ કરવું નહી', એ કાળ વેળાએ કાળની ક્રિયા પડિક્કમણાદિક છે તે તથા મનેાગત જપ યાન સુખે કરે, પણ વચન ઉચ્ચાર કરી ભણે નહીં. દિવસે ને રાત્રે સાધુ સાધ્વી પહેલા અને ચેાથા પહેારે સિદ્ધાંત સૂત્ર ભણે અને બીજા ત્રીજા પહેારમાં અથ ચિંતવન કરે; તથા અકાળે મેઘવૃષ્ટિ થાય તે અસાય, તથા ત્રણ ચામાસાના મહા પડવા સુધી અઢી દિવસની અસજ્ઝાય.તે આવી રીતે.પ્રતિકમણુ પછીની અધી ચૌદસ, પુનેમ અને પડવા તથા આસે। અને ચૈત્રની શુદ પાંચમથી વદી પડવા સુધી અસજ્ઝાય. બાર ગાઉમાં મહાસંગ્રામ ચાલતા હૈાય ત્યાં સુધી અસજ્ઝાય. રાજા છત્રપતિ મેટા દેશાધિપતિ મરણ પામ્યા હોય, તેના સિહાસન ઉપર જ્યાં સુધી નવા રાજા ન બેસે, ત્યાં સુધી તે દેશમાં અસઝાય. તથા મકરી ઈદની મહાùિસાના દિવસે કેટલાક કાળરાત્રી પ્રમુખમાં પણ સિદ્ધાંત ભણવું નહીં. તથા સે। હાથમાં પંચેન્દ્રિય જીવનુ કલેવર જ્યાં સુધી પડયુ હોય ત્યાં સુધી જિનપ્રણીત સૂત્ર સિદ્ધાંત કાંઈ ભણાય ગણાય નહીં. એ ક્ષેત્રથી અસજ્ઝાય કહીએ. ઈત્યાદિ અસઝાયના પ્રકાર આગમમાં ઘણા કહ્યા છે. તેમાં સિદ્ધાંત ભણવું
